مسجد كوفه و امام زمان


مسجد اعظم كوفه يكي از كهن ترين اماكن زيارتي منتسب به حضرت بقية اللَّه )ارواحنا فداه( مي باشد.



مركز قضاوت، محل نصب منبر، محل تاسيس كلاس هاي آموزش قرآن و محل اقامه ي نماز جمعه و جماعت آن حضرت در عهد ظهور مي باشد.



مسجد كوفه در اصل بسيار گسترده بود. مهدي موعود )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف( به هنگام ظهور آن را منهوم كرده، به پايه هاي نخستين برمي گرداند و سه مسجد ديگر در كنار آن بنياد مي نهد.



سيماي مسجد كوفه از منظر، آيات، روايات. حوادث تاريخي و تشرف نيك بختان به محضر آن كعبه مقصود، در اين نوشتار در حد توان ترسيم گشته است.







مركز دادرسي آن امام نور در هنگامه ي ظهور



روزگاري مسجد اعظم كوفه مركز داوري و دادرسي مولاي متقيان امير مومنان )عليه السلام( بود به هنگام ظهور نيز مركز داوري و دادرسي فرزند برومنداش حضرت بقية اللَّه )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف( خواهد بود.



1. ششمين امام نور در اين رابطه مي فرمايد:



دارُ مُلِكِه الكُوفَةُ وَ مَجلِسُ حُكمِهِ جامِعُها.

مركز حكومت او، كوفه، و مركز قضاوت و دادرسي او مسجد اعظم كوفه مي باشد.







پايگاه تبليغاتي امام زمان )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف(



روزگاري شيفتگان خاندان عصمت و طهارت در مسجد اعظم كوفه پيروان منبر امير بيان، مولاي متقيان )عليه السلام( گرد آمده، از بيانات درُر بارش كسب نور مي كردند، در هنگامي ظهور نيز در پيرامون منبر آخرين امام نور گرد آمده از سخنان گهر بارش فيض مي برند.



2. امام صادق )عليه السلام( در اين رابطه مي فرمايد:



كأنّي اَنظُرُ اِليَ القائِمِ عَلي مِنبَر الكُوفَةِ وَ حَولَهُ اصحابُهُ، ثَلاثُ مائَة و ثَلاثَة عَشَرَ رَجُلا عِدَّةَ اهلِ بَدر، وَ هُم اَصحابُ الألوِيَة، و هُم حُكّامُ اللَّهِ في أرضِهِ عَلي خَلقِهِ.



گويي به سوي قائم )عليه السلام( مي نگرم كه بر فراز منبر مسجد كوفه قرار گرفته، تعداد 313 تن ياران اش در اطراف او حلقه زده اند. كه پرچم داران و فرمان روايان خداوند برفراز گيتي در ميان بندگان خداي اند.



3. امام باقر )عليه السلام( در همين رابطه مي فرمايد:



يَدُخُل المَهدَيُّ )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف( الكوفُوفَة وَ بها ثَلاثُ رايات قَد اضطَرَبَت، فَيَصطفّوُا لَهُ و يَدخُلُ حَتّي يَاتِيَ المِنبَرَ، فَيخطُبُ فَلا يَدريِ النّاسُ ما يَقوُلُ مِنَ البُكاء.



مهدي )عليه السلام( وارد كوفه مي شود سه گروه درگير در يك صف براي او گرد آيند، او بر فراز منبر قرار گرفته، خطبه مي خواند، مردم آن قدر اشك شوق مي ريزد كه متوجه سخنان او نمي شوند.



4. ابان بن تغلب گويد: در محضر امام صادق )عليه السلام( در ناحيه ي كوفه بودم. در سه نقطه پياده شدند و در هر نقطه دو ركعت نماز گزاردند، در توضيح آن سه نقطه فرمودند: يكي از آنها محل قبر امير الؤمنان )عليه السلام( و ديگري محل نهادن سر مقدس امام حسين )عليه السلام( بود، اما سّومي:



و الثّالِثُ مَوضِعُ القائِمِ )عليه السلام(.



سومي محل منبر حضرت قائم )عليه السلام( بود.



ستاد اقامه جمعه و جماعت حضرت بقية اللَّه )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف(



روزگاري مسجد كوفه محل برگزاري جمعه و جماعت مير هدايت، شاه ولايت، حضرت علي )عليه السلام( بود، روزگاري بس دراز نيز محل اقامه ي جمعه و جماعت آخرين سفير الهي خواهد بود.



5. اميرمؤمنان )عليه السلام( در يك خطبه ي طولاني به تفصيل از ويژگيهاي مسجد كوفه سخن گفته مي فرمايد:



اي اهل كوفه خداوند به شما نعمت هايي عطا فرموده كه به هيچ كس عطا نكرده است. از برتري محل برگزاري نماز شما اين است كه اينجا خانه ي آدم، خانه ي نوح، خانه ي ادريس، عبادتگاه حضرت ابراهيم خليل و عبادتگاه برادرم حضرت خضر )عليه السلام( بود و امروزه محل عبادت و مناجات من است.



سپس در ادامه فرمود:



وَلَيأتِيَنَّ عَلَيهِ زَمان يَكوُنُ مُصَلَّي المَهدَيّ )عليه السلام( مِن وُلدي و مُصَلّي كُلِّ مؤمِنٍ. و لا يَبقي عَليَ الاَرضِ مُؤمِنٌ اِلاّ كانَ بهِ، او حَسنَّ قَلبُهُ اِلَيه.



براي مسجد كوفه زماني فرا مي رسد كه محل برگزاري نماز حضرت مهدي )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف( از تبار من، محل عبادت هر مؤمن مي شود. هيچ مؤمني در روي زمين نمي ماند جز اين كه به اين مسجد بيايد، يا قلب اش براي اين مسجد پربزند.



6. اميرمؤمنان )عليه السلام( گشت و گزاري در سرزمين فعلي نجف داشتند، از توسعه ي روز افزون كوفه صحبت كردند و فرمودند:



در سرزمين حيره مسجدي با 500 در ساخته مي شود كه نماينده ي حضرت قائم )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف( در آن نماز مي گذارد، زيرا مسجد كوفه براي آنها گنجايش نخواهد داشت.



و در آن دوازده امام عادل، امامت مي كند.



راوي پرسيد: آيا مسجد كوفه گنجايش آن همه جمعيت را مي خواد داشت؟



فرمود:



تُبني لَهُ اَربَعُ مَساجِدَ، مَسجِدُ الكوُفَةِ اَصغَرُها و هذا و مَسجِدان في طَرَفيِ الكُوفَة مِن هذَا الجانَبَ.



براي آن حضرت چهار مسجد ساخته مي شود كه مسجد كوفه كوچك ترين آنها خواهد بود، و اين مسجد )مسجد حيره با 500 در( و دو مسجد در دو طرف كوفه، از اين سمت. )با دست مبارك اشاره فرمودند به سوي بصره و نجف(.



7. امام صادق )عليه السلام( در اين رابطه مي فرمايد:



اذا قامَ قائَمُ آلِ مُحمّدٍ )عليه السلام( بَني في ظَهرِ الكُوفَة مَسجِداً لَهُ اَلفُ بابٍ، و اتّصَلَت بُيُوتُ اَهلِ الكوُفَةِ بِنَهري كربَلا.

هنگامي كه قائم آل محمد )عليه السلام( قيام كند در پشت كوفه مسجدي تاسيس مي كند كه 1000 در دارد و خانه هاي كوفه به دو رود كربلا متصل مي شود.



توسعه ي مسجد اعظم كوفه



نخستين بنيانگذار مسجد كوفه حضرت آدم )عليه السلام( مي باشد و در گذشته خيلي وسيع تر از ساختمان فعلي آن بوده است.



8. اميرمؤمنان )عليه السلام( در مقابل درب مسجد مي ايستاد. تيري در چلّه ي كمان نهاده پرتاب مي كرد، تير در ميان خرما فروش ها مي افتاد، مي فرمود:



تا آنجا جز و مسجد بوده است و مي فرمود:



قَد نَقَصَ مِن اساسِ المِسجِدِ مِثلُ ما نَقَصَ في تَربيعهِ.



از اساس مسجد به مقداري كم از مربّع شدن آن كاسته، كم شده است.



9. حذيفة بن يمان گويد:



به مقدار 12000 ذراع از مساحت آن كم شده است.



10. مفضل گويد: در محضر امام صادق )عليه السلام( بودم، هنگامي كه در آخر بازار سرّاج ها، به طاق زيّاتين رسيديم، از اسب پياده شد و به من فرمود:



انِزِل، فَاِنَّ هذا الموَضِعَ كانَ مَسجَدَ الكوُفَةِ الَاوَّل ر الَّذي خَطّهُ آدَمُ )عليه السلام( و اَناَ اكرَهُ اَن اَدخُلَهُ راكِباً.

پياده شو، زيرا اينجا جز و نخستين مسجد كوفه است كه حضرت آدم )عليه السلام( آن را طرح ريزي كرده بود، من دوست ندارم كه سواره وارد شوم.



پرسيدم: چه كسي آن را تغيير داد؟



فرمود: نخستين دگرگوني آن در هنگامه ي طوفان رخ داد، سپس كسان كسري،بعداً نعمانو بعدها زياد )ابن ابيه( آن را تغيير دادند.



11. سابق بربري گويد: ديدم كه اميرمؤمنان )عليه السلام( مسجد كوفه را وجب به وجب تا طاق زيات ها بنياد نهاد.



و اين دقيقا منطبق مي شود با آخر بازار سراج ها كه در حديث پيشين از امام صادق )عليه السلام( نقل كرديم.



12. امام صادق )عليه السلام( فرمود:



اِنَّ القائِمَ )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف( اِذا اقامَ رَدَّ البَيتَ الحَرامَ الي اساسَه، وَ رَدَّ مسجدَ رسُولِ اللهَ )صلّي اللهُ عليه وآله وسلّم( الي اساسِهِ، و رَدَّ مسجِدَ الكوُفَة الي اساسهِ.

13. امام باقر )عليه السلام( در فرازي از يك حديث طولاني مي فرمايد:



اذا قامَ القائِمُ )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف( دَخَلَ الكوُفَةَ و امَرَ يهدَم المَساجِدِ الاَربَعَةِ حَتّي يَبلُغَ اَساسَها.



هنگامي كه قائم )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف( قيام كند وارد كوفه مي شود و فرمان مي دهد كه چهار مسجد را ويران كنند تا به پايه هاي نخسين برگردد.



14. اميرمؤمنان )عليه السلام( در مسجد كوفه خطاب به مسجد كوفه فرمود:



واي بر كسي كه ترا ويران كند واي بر كسي كه مقدمات ويراني ترا فراهم سازد واي بر كسي كه ترا با آجر بسازد و قبله ي حضرت نوح را تغيير دهد.



و در پايان فرمود:



طوُبي لِمَن شَهِدَ هِدمَكَ مَعَ قائِمِ اَهلِ بَيتي، اُولئكَ خَيارُ الاُمَّةِ مَعَ اَبرارِ العَترةِ.



خوشا به حال كسي كه ويران كردن ترا در حضور قائم اهل بيت من درك كند. آنان برگزيدگان امت در محضر نيكان عترت هستند.



در اين حديث شريف از دگرگون شدن قبله ي حضرت نوح )عليه السلام( گفت و گو شده، در اين رابطه علامه مجلسي )طاب ثراه( تحقيق بسيار ارزشمندي داردند، علاقه مندان به دائرة المعارف بزرگ بحار مراجعه فرمايند.

15. اميرمؤمنان )عليه السلام( در حديث ديگري در اين رابطه مي فرمايد:



اما اِنَّ قائمَنا اِذا قامَ كسَرَهُ و سَوّي قِبلَتَهُ.



چون قائم ما )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف( قيام كند، مسجد كوفه را در هم مي كوبد و قبله ي آن را صلاح مي فرمايد.



كلاسهاي قرآن در مسجد كوفه



در احاديث فراواني از تاسيس پايگاه هاي آموزش قرآن در مسجد كوفه بحث شده كه به چند نمونه از آنها اشاره مي شود:



16. امام صادق )عليه السلام( مي فرمايدك



كيفَ اَنتُم لَو ضَرَبَ اَصحابُ القائِمِ )عليه السلام( الفَطيطَ في مَسجِدِ كوُفانَ، ثُمَّ يُخرَجُ اِلَيهِمُ المِثالُ المُستَأنَفُ، اَمرٌ جَديدٌ عَلَي الَرَبِ شَديدٌ.



چگونه خواهيد بود هنگامي كه اصحاب قائم )عليه السلام( در مسجد كوفه خيمه زده، )قرآن را( به شيوه ي جديد عرضه مي دارند، شيوه اي تازه كه )آموزش و يا پذيرش آن( بر عرب دشوار است.



منظور از شيوه ي جديد آموزش قرآن به ترتيب نزول آيات است، چنان كه در احاديث ديگر به آن اشاره شده:



17. اميرمؤمنان )عليه السلام( در اين رابطه مي فرمايد:



كَاَنّي اَنظُرُ اِلي شيعَتنا بمسجِدِ الكُوفَةِ، قَد ضَرَبُوا الفَساطيطَ يُعَلّموُنَ النّاسَ القُرانَ كَما اُنزِلَ.

گويي شيعيان خود را مي بينيم كه در مسجد كوفه خيمه زده، به مردم قرآن را آن گونه كه نازل شده آموزش مي دهند.



18. و در حديث ديگري در همين رابطه فرمود:



كَاَنّي بِالعَجَمِ فَساطيطُهُم في مَسجدِ الكُوفَةِ يُعَلّمُونَ النّاسَ القُرآنَ كَما اُنزِلَ.



گويي ايرانيان را با چشم خود مي بينم كه در مسجد كوفه خيمه زده قرآن را آن گونه كه نازل شده، به مردمان آموزش مي دهند.







از نشانه هاي ظهور در مسجد كوفه



در منابع فراواني فرو ريختن ديوار مسجد اعظم كوفه را در شمار نشانه هاي ظهور آخرين امام نور بر شمرده اند، كه در برخي از احاديث به صورت شفاف بيان شده است:



19. امام صادق )عليه السلام( در اين رابطه مي فرمايد:



اذا هَدَمَ حائِطُ مَسجِدِ الكُوفَةِ مِماّ يَلي دارَ عَبدِ اللّهَ بنِ مَسعُودٍ، فَعِندَ ذلِكَ زَوالُ مُلكِ القَومِ و عندَ زَوالِهِ خُرُوجُ القائِمِ )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف(.



هنگامي كه ديوار مسجد كوفه از سمت خانه ي عبدالله بن مسعود فرو بريزد، سيطره ي قوم از بين مي رود و هنگامه ي ظهور قائم )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف( فرا مي رسد.



علامه ي مجلسي از صاحب »العدد القويّه« نقل كرده كه ديوار مسجد كوفه فرو ريخت و اين نشانه به وقوع پيوست، صاحب تاريخ كوفه نيز مي گويد: قسمتي از ديوار مسحد كوفه از سمت خانه ي مختار فرو ريخت و يوسف بن عمر آن را ساخت.



يكي ديگر از نشانه هاي ظهور كشتار دسته جمعي در نزد مسجد كوفه است:



20. امام صادق )عليه السلام( در اين رابطه مي فرمايد:



اِنَّ لِوُلدِ فُلانٍ عِندَ مَسجِدِ كُم - يعني مسجد الكوفة - لَوَقعَةً عَرُبَة، يُقتَلُ فيها اربَعَةُ آلافٍ مِن بابِ الفيلِ الي اصحابِ الصّابُونِ.



براي فرزندان فلان، در روز جمعه اي در نزد مسجد شما )مسجد كوفه( حادثه اي هست كه در آن در ميان باب فيل تا اصحاب صابون، 4000 نفر كشته مي شود، از اين رهگذر از اين مسير به شدت دوري بجوييد.



مسجد كوفه در عصر رجعت



در احاديث فراواني از رجعت پيشوايان و فرمانروائي آنان بعد از حكومت جهاني حضرت بقية الله )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف( گفت و گو شده كه به برخي از آنها اشاره مي كنيم:



21. امام صادق )عليه السلام( در يك حديث طولاني از رجعت اميرمؤمنان )عليه السلام( و فرمان روائي آن حضرت به تفصيل سخن گفته، در پايان مي فرمايد:



و عِندَ ذلِكَ تَظهَرُ الجَنَّتانِ المُدهامَّتانِ عِندَ مَسجِدِ الكوُفَةِ وَ ما حَولَهُ بَما شاءَ اللّهُ.



در آن زمان آن دو باغستان سبز و خرم در نزد مسجد كوفه و در پيرامون آن آن گونه كه خداي بخواهد پديدار مي گردد.



22. امام صادق )عليه السلام( در فراز ديگري از حديث ياد شده از نابودي شيطان و ياران اش به دست اميرمؤمنان )عليه السلام( در واپسين رجعت آن حضرت سخن گفته است.



23. در حديث ديگري امام صادق )عليه السلام( از كشته شدن ابليس توسط حضرت بقية اللّه )عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف( در مسجد كوفه سخن گفته مي فرمايد:



انَّ اللّهَ انظَرَهُ الي يَوم يُبعَثُ فيهِ قائِمُنا، فَاِذا بَعَثَ اللّهُ قائِمَنا كانَ في مَسجِدِ الكوُفَةِ وَ جاءَ اِبليسُ حَتيّ يَحبثّوَ بَينَ يَدرَيِه عَلي رُكبَتَيهِ، فَيَقُلُ: يا وَيلَهُ مِن هذَا اليَم. فَيَأخُذُ بِنَا صَيِتِه فَيَضرِبُ عُنُقَهُ. فَذلِكَ اليَمُ هُو الوَقتُ المَلوم.



خداوند او را تا روز خروج قائم ما )عليه السلام( مهلت داده است. هنگامي كه قائم ما را خداوند ظاهر مي كند، او در مسجد كوفه خواهد بود، پس ابليس به حضوراش مي آيد و در مقابل اش زانو مي زند و مي گويد: اي واي بر او از چنين روزي. پس او را با دست قدرت مي گيرد و گردن اش را مي زند. آن روز همان وقت معلوم است.