چرا کوفه به عنوان مرکز حکومت امام مهدي(ع) برگزيده شده است؟



اين صفحه اختصاص به طرح پرسشها، شبهات و مسائلي دارد که براي شما عزيزان مطرح شده و يا در محيط خانواده، مدرسه، دانشگاه يا محل کار شما از آنها صحبت به ميان آمده است. چه در موضوع مهدويت و چه در ساير زمينههاي اعتقادي و اخلاقي.

پس، دست به کار شويد و از همين حالا پرسشهاي خود را با ما در ميان بگذاريد. ما هم سعي ميکنيم، پاسخهاي مناسبي به آنها بدهيم.



برادر عزيزمان محمدرضا سلطاني از اسلامشهر پرسيدهاند: در تاريخ اسلام شهر کوفه عراق مَثَل بيوفايي است و مردمان آن شهر به پيمان شکني شهره شدهاند. وانگهي مردم آن شهر زمينهساز ظلم به خاندان امام حسين(ع) بودهاند، پس چرا امام زمان(ع) آن شهر را بعد از ظهور مرکز حکومت خود قرار ميدهند؟ فلسفه اين اقدام چيست؟

در پاسخ اين برادر ارجمند نکاتي را يادآور ميشويم:

1. کوفه در تاريخ 12 رجب سال 36ق. با ورود مولاي متقيان امير مؤمنان(ع) به عنوان پايتخت حکومت علوي درآمد و پس از شهادت آن حضرت، حدود شش ماه، پايتخت حکومت امام حسن مجتبي(ع) بود و اينک در انتظار ظهور حضرت مهدي(ع) است تا يک بار ديگر تداومبخش حکومت عدل علوي، بر سرير عدالت تکيه داده، طومار عمر ظالمان را در هم پيچد و حکومت واحد جهاني را براساس عدل و داد بنيان نهد.

اما اينکه چرا اين شهر به چنين سعادتهايي دستيافته و مييابد شايد به دليل قداست و شرافت ذاتي اين سرزمين باشد. چنانکه ميدانيد روايات فراواني در فضيلت شهر کوفه وارد شده که ما در اينجا از ميان اين روايات به ذکر چند حديث بسنده ميکنيم:

رسول اکرم(ص) در تفسير سورة مبارکه «تين» فرمودند:

خداوند متعال چهار شهر را از ميان شهرها برگزيد. [ در اين سوره ] منظور از «تين»، مدينه؛ مقصود از «زيتون»، بيتالمقدس؛ منظور از «طور سينا»، کوفه و «البلدالامين»، مکه ميباشد. 1

رسول اکرم(ص) در يک حديث طولاني خطاب به امير مؤمنان(ع) فرمود:

خداوند ولايت تو را به آسمانها عرضه نمود. (از ميان آسمانها) آسمان هفتم سبقت جست؛ پس آن را با عرش زينت بخشيد؛ سپس... از ميان شهرها کوفه سبقت جست، پس آن را با وجود تو زينت بخشيد. 2

امير مؤمنان(ع) نيز ميفرمايند:

اينجا (کوفه) شهر ما، جايگاه ما و اقامتگاه شيعيان ماست. 3

البته آنچه که باعث مزيد فضيلت سرزمين کوفه گرديده است وجود مکانهاي خاصي نظير «مسجد سهله» و «مسجد کوفه» است که روايات فراواني نيز در فضيلت اين دو مکان مقدس در خصوص اين اماکن وارد شده است؛ از جمله امام صادق(ع) ضمن حديث مفصلي دربارة حضرت وليعصر(ع) به مفضل فرمودند:

مرکز حکومت او کوفه، و مرکز قضاوتش مسجد کوفه و مرکز بيتالمال و محل تقسيم غنايم مسلمانان، مسجد سهله، و محل خلوت و مناجاتهايش تپههاي سپيد و نوراني نجف اشرف است. 4

حضرت صادق(ع) در حديث ديگري به ابوبصير فرمودند:

مسجد سهله محل اقامت قائم(ع) و اهل و عيالش است. مسجد سهله، اقامتگاه حضرت ادريس(ع) بود. مسجد سهله، اقامتگاه حضرت ابراهيم خليل الرحمان(ع) بود. خداوند، پيامبري را مبعوث نکرده، جز اينکه در مسجد سهله نماز گزارده است. مسجد سهله، پايگاه حضرت خضر(ع) است. کسي که در مسجد سهله اقامت کند، همانند کسي است که در خيمه رسول اکرم(ص) اقامت کند. هيچ مرد و زن با ايماني يافت نميشود، جز اينکه دلش به سوي مسجد سهله پر ميزند... . 5

2. اگر مردم کوفه در يک دورة خاص پيمانشکني کرده و به اهل بيت(ع) ظلم روا داشتهاند هيچ دليلي وجود ندارد که اين ويژگي را نسبت به تمام ساکنان آن در تمام زمانها صادق بدانيم. همچنانکه جمعي از ياران امام حسين(ع) از ميان همان کوفيان بيوفا برخاسته بودند و حتي رواياتي از اهل بيت(ع) نقل شده که در آن روايات، اهل کوفه مورد تمجيد و تحسين قرار گرفتهاند. مثلاً امام باقر(ع) ميفرمايد:

ولايت ما به اهل شهرها عرضه شد، اهالي هيچ شهري همانند اهل کوفه آن را نپذيرفتند. 6

امام صادق(ع) ميفرمايد:

اهل خراسان پيشتازان ما، اهل قم ياوران ما، اهل کوفه تکيهگاههاي ما و اهل اين ديار (نواحي کوفه) از ما هستند و ما نيز از آنها هستيم. 7

3. حتي بر فرض اينکه بپذيريم اهل کوفه همگي و همواره داراي چنين ويژگي هستند ميتوان گفت که؛ ما رواياتي در باب نشانههاي ظهور داريم که اشاره به تخريب کامل کوفه و قتل عام کليه ساکنان آن به دست سفياني دارند؛ که از جمله ميتوان به اين روايات اشاره کرد:

سپاه سفياني وارد کوفه ميشوند و احدي را فرو نميگذارند جز اينکه به قتل ميرسانند. 8

سفياني سپاهي را به سوي کوفه گسيل ميدارد که تعدادشان هفتاد هزار نفر ميباشند، اهل کوفه را ميکشند و به دار ميزنند و اسير ميگيرند. 9

از اينرو ميتوان گفت ساکنان کوفهاي که مرکز حکومت حضرت قرار ميگيرد، اهالي سابق آن نيستند بلکه مؤمناني هستند که از اقصي نقاط جهان به مرکز حکومت حضرت وليعصر(ع) ميآيند. چنانکه حديث شريف ميفرمايد:

هنگامي که قائم(ع) وارد کوفه شود، هيچ مؤمني نميماند، جزاينکه در آنجا باشد و يا به سوي آن عزيمت نمايد. 10

و با توجه به آمار انسانها، طول مدت و گسترة حکومت آن حضرت به شرق و غرب عالم، گرد آمدن همة مؤمنان در پايتخت حکومت مهدوي، از وسعت، شکوه و عظمت بينظير و بيرون از حد تصور شهر کوفه در عصر ظهور حکايت ميکند. بهطوري که برخي روايات قطر کوفه را در آن زمان 54 ميل (در حدود 110 کيلومتر) عنوان کردهاند. 11

بنابراين اگر هم کوفياني ناسپاس باقي مانده باشند که از کشتار سفياني جان سالم به در برده باشند، در جمعيت عظيم و طول و عرض وسيع پايتخت جهان اسلام گم شده و به حساب نميآيند. 12



پي نوشتها :

1 .شيخ صدوق، معانيالاخبار، ص365.

2 .محمدباقرمجلسي، بحارالانوار، ج27، ص262.

3 .تاريخالکوفه، ص63.

4 .بحارالانوار، ج53، ص11.

5 .همان، ج100، ص436.

6 .شيخ حرّ عاملي، وسائل الشيعه، ج14، ص518.

7 .بحارالانوار، ج60، ص218.

8 .همان، ج52، ص219.

9 .همان، ج52، ص239.

10.شيخ طوسي، کتاب الغيبة، ص455.

11.بحارالانوار، ج53، ص12.

12.براي نگارش اين پاسخ، به ويژه از مقاله زير استفاده شده است:

مهديپور، علياکبر، «اماکن زيارتي منتسب به امام زمان(ع) در ايران و

جهان»، فصلنامه انتظار، ش6، زمستان 1381، ش8و9، تابستان و پاييز 1382.

پرسد: کدام يک از اين دو ايمان بالاتري دارند؟ حضرت پاسخ مي دهند:

آنکه روز بر ابرها سير مي کند و آنها ناپديد مي شوند و اين آيه در شأن ايشان نازل شده است: »هر جا که باشيد خدا همه تان را مي آورد و جمعتان مي کند.«

ابو بصير هم از ايشان چنين روايت مي کند که:

آنها سيصدوسيزده مرد به تعداد اهل بدر هستند که خداوند متعال همه آنها را در يک شب جمعه در مکه جمع مي کند و صبح همگي به نزد ايشان در مسجدالحرام مي آيند و احدي از آنها [از آمدن] تخلف نمي کند. در کوچه هاي مکه به راه مي افتند تا منزلي براي سکونت خويش بيابند. اهالي مکه از ورود اين افراد ناشناس تعجب مي کنند؛ چرا که از ورود هيچ قافله اي جهت حج و عمره و يا تجارت خبري نبوده، لذا بعضي از آنها به هم مي گويند: جمعيتي را امروز ديديم