مؤلفان محترم شيعه، حديث شريف ملاقات سعد بن عبدالله قمي با امام حسن عسکري (ع) را معمولاً در «ضمن افرادي که حضرت مهدي (عج) را ديده اند» و يا تحت عنوان «کرامات آن حضرت» ذکر کرده اند. اين متن، بسيار غني و پربار است و مباحث مختلف تفسيري، کلامي، فقهي، تاريخي، تربيتي،... را شامل مي شود و هر عالمي نسبت به تخصّص و نياز خود، خوشه اي از آن را مي چيند و بهره ها مي برد.

اين روايت، از ويژگي هاي خاصّ برخوردار است. لذا، برخي از عالمان و فقيهان، در متن آن به غوامض و امور مبهمي برخورد کرده اند و درصدد مخدوش کردن آن بر آمده اند و گفته اند: «اين حديث، موضوع است و واقعيّت ندارد.»، و در مقابل، جمعي از علما و فقها هستند که آن را پذيرفته اند و محکم و قاطع از آن دفاع مي کنند.

ما، در اين نوشتار، سعي مي کنيم جهت آشنايي با مضمون حديث سعد بن عبدالله قمي و اهميّت ويژهِ آن، ابتدا، خود متن حديث را نقل کنيم و سپس طُرُق و کتاب هايي که اين متن را متذکّر شده است، بياوريم، و به دنبال آن، شبهات و اشکالات سندي و دلالي و ردّ آن ها را نقل کنيم.

نوشته ي حاضر، تقرير سلسله درس هاي «حديث شناسي مهدويت» از استاد شيخ نجم الدين طبسي است که در «مرکز تخصّصي مهدويّت» در قم براي جمعي از طلا ّب و دانش پژوهان ارائه شده است.

از تلا ش برادر حجه الا سلا م سيد حسن واعظي از دانش پژوهان کوشاي اين مرکز در تدوين اين درس ها سپاس گزاريم.