بدان که در کتاب اصول کافي به سند صحيح از حضرت صادق عليه السلام روايت شده که فرمودند: عبادت کرده نشده است خداوند عالم جل شانه به چيزي که افضل باشد از اداء نمودن حق مومن. و در احتجاج از حضرت امام حسن عسکري عليه السلام روايت شده که فرمود: هر کس معرفتش به حقوق اخوان مومنين بيشتر است و اداي حقوق آنها را نيکوتر مي کند، شان او نزد حق تعالي عظيم تر است. چون دانستي اين مطلب را پس بدان که در جميع اهل عالم هيچ کس حقوقش بر تو بيشتر نيست از امام زمان تو عليه السلام، که به مقتضاي احاديث کثيره قطعيه، هستي تو و بقاي تو و سکون و آرام تو در اين عالم، و تمام نعمتهائي که به تو مي رسد، و روزي يي که مي خوري و آبي که مي آشامي، به برکت وجود مبارک است، و آنچه هست از منافع ذات مقدس اوست، مانند آفتاب وقتي که زير ابر پنهان باشد هر چند ديده نمي شود لکن تمام عالم از نور او روشن است و



[ صفحه 44]



فوائد او به همه چيز مي رسد: [1] .



اگر نبودن ز يمن وجود اقدس او

بپا نبود نه ارض و سماء نه ماه و نه سال



و اين عاصي جمله اي از حقوق آن جناب را با دليل و برهان در باب سوم مکيال المکارم ذکر نموده ام. و اعظم تمام حقوق حق امام عليه السلام بر رعيت است، چنانچه در روضه کافي ا حضرت اميرالمومنين عليه السلام مروي است که فرمودند: بزرگترين حق هائي که حق تعالي واجب فرموده است حق والي است (يعني امام بر رعيت). و چون اين مطلب واضح شد، بدان که ما هر قدر سعي کنيم نمي توانيم حق آن حضرت را چنانچه بايد و شايد اداء کنيم، پس بايد از آنچه مي توانيم کوتاهي ننمائيم، زيرا که در روز قيامت به مقتضاي آيات و روايات، اين مطلب از جمله اموري است که از هر کسي پرسش و مواخذه خواهد شد. چنانچه در تفسير آيه شريفه ثم لتسئلن يومئذ عن النعيم و غيرها روايت شده. و طريق اداء نمودن حق آن حضرت اهتمام در اطاعت و فرمانبرداري اوست بعد از معرفت به او صلوات الله عليه، زيرا که او صاحب امر است بر ما و حق تعالي فرموده: يا ايها الذين آمنوا اطيعوا الله و اطيعوا الرسول



[ صفحه 45]



و اولي الامر منکم. يعني: اي مومنها فرمانبرداري نمائيد خدا را، و فرمانبرداري نمائيد پيغمبر او را، و فرمانبرداري نمائيد صاحبان امر ز خود را. که مقصود وجود مبارک امام زمان عليه السلام و يازده نفر آباء طاهرين اويند. و از جمله فرمانهاي مطاعه او، که در توقيع شريف مروي در کمال الدين و احتجاج و بحار ذکر شده اين است: و اکثروا الدعاء بتعجيل الفرج فان ذلک فرجکم. يعني: بسيار دعاء کنيد و از حق تعالي سئوال نمائيد تعجيل در فرج مرا، زيرا که اين فرج و گشايش کار شماها است. پس بايد هر مومني کمال اهتمام در انجام اين فرمايش مطاع داشته باشد، خصوصا به ملاحظه آن که جميع جهاتي که مقتضي دعاء نمودن در حق کسي مي شود، در وجود اقدس آن حضرت جمع است، چنانچه اين احقر آنها را مفصلا به ترتيب حروف الفبا در باب چهارم مکيال المکارم جمع نموده ام.



[ صفحه 46]