اصل - و رفدتهم بعلمک.

ترجمه - و ياري کردي ايشانرا به علم خود.

شرح - وفده يرفده من باب ضرب: اي اعانه.

افتخار انبيا و اوليا به علم ايشانست. اولي کسي که خدا به علم او را مفتخر گردانيد، حضرت آدم بود؛ و از همين جهت برتري بر ملائکه داشت که در سوره ي بقره آيه ي 29 فرمود: و علم آدم الأسماء کلها ثم عرضهم علي الملائکة فقال أنبئوني بأسماء هولاء ان کنتم صادقين 30 قالوا سبحانک لا علم لنا الا ما علمتنا انک انت العليم الحکيم 31 قال يا آدم أنبئهم بأسمائهم فلقا أنبئهم بأسمائهم قال ألم اقل لکم اني أعلم غيب السموات و ارض و اعلم ما تبدون و ما کنتم تکتمون.

يعني تعليم به آدم فرمود اسماء مقدسه را تماما، پس آن اسماء را بر ملائکه عرضه داشت که اگر مي توانيد و در دعواي خود صادق هستيد از آن اسماء خبر دهيد، گفتند: خدايا تو منزهي؛ ما علمي نداريم مگر به آنچه به ما تعليم فرموده اي؛ و تو داناي حکيم هستي. خدا به آدم فرمود: ملائکه را به اين اسماء آگاه کن. پس چون آدم به ايشان از آن اسماء خبر داد، خدا به ملائکه فرمود: آيا به شما نگفتم که:



[ صفحه 23]



من به امور پنهاني آسمان و زمين دانايم و به مطالبي که شما پنهان کنيد يا آشکار سازيد نيز آگاه مي باشم؟.

و اين مطلب خود واضح است که بالاترين فضيلت علم است، از اينجا انبياء و اولياء به علم فخر و مباهات مي نمودند. بلکه مقصد اصلي ايشان رسانيدن علم است به مردم، همچنانکه اميرالمؤمنين عليه السلام بارها مي فرمود: سلوني قبل ان تفقدوني - يعني: سئوال کنيد از من پيش از آنکه مرا نيابيد. و پيغمبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمود: انا مدينة العلم و علي بابها، فمن ارا المدينة فليأتها من بابها، يعني: من شهر علمم و علي باب علمست.پس هر که خواهد طلب علم کند از در وارد شود، يعني: از علي طلب نمايد.

و اميرالمؤمنين عليه السلام در ديوان خود فرمايد:



لا فضل الا لاهل العلم انهم

علي الهدي لمن استهدي ادلا



نقم بعلم و لا نبغي له بدلا

فالناس موتي و اهل العلم احياء



يعني: هيچ فضيلتي نيست مگر براي اهل علم؛ زيرا که ايشانند راهنمايان براي هر کس که طالب هدايت باشد؟ قيام ما خانواده به علم مي باشد، و بدلي براي آن نمي جوئيم، مردمان همه مردگانند و اهل علم و دانش زنده مي باشند.

اصل وجعلتهم الذريعة اليک، و الوسيلة الي رضوانک

ترجمه: و قراردادي ايشان را واسطه به سوي خود، و وسيله به سوي خوشنودي خود.



[ صفحه 24]