از جمله دعاهاي بسيار مشهور که مستحب است در چهار عيد - روز جمعه، عيد فطر، عيد قربان و عيد غدير - خوانده شود، «دعاي ندبه» است. همواره بسياري از مؤمنان، مشتاقان و منتظران ظهور دولت حق و حکومت جهاني اسلام و ارادتمندان درگاه ولايت مدار حضرت ولي عصرعليه السلام خواندن آن را شعار خود قرار داده و در مناسبت ها و فرصت هاي معين، به وسيله آن، با رهبر ابرار و سر سلسله اخيار و احرار به نجوا مي پردازند.

«ندبه» به معناي فراخواني و نيز گريه و ناله است، و اين دعاي شريف، مشتمل بر استغاثه و استمداد از حضرت ولي عصرعليه السلام و تأسّف بر غيبت و گريه از فراق آن بزرگوار است؛ از اين رو به اين نام شهرت يافته است.

جمعي از علما سند اين دعاي گران قدر را معتبر شمرده اند. در عصر حاضر که برخي از مصلح نمايان با لحن تند، اين دعا را بي سند پنداشتند و يا مضامين آن را نادرست انگاشتند؛ چندين کتاب کوچک و بزرگ در بررسي سند و متن اين دعا منتشر شده است.

علامه مجلسي رحمه الله گفته است: «اما دعاي ندبه - که مشتمل است بر عقايد حقّه و تأسف بر غيبت حضرت قائم عليه السلام - به سند معتبر از حضرت صادق عليه السلام منقول است». [1] .

سيدابن طاووس حلي (م 664 ق) در کتاب اقبال الاعمال و کتاب مصباح الزائر و نيز شيخ محمد مشهدي حائري (از علماي قرن ششم) در کتاب مزار خود اين دعاي شريف را آورده اند. همچنين در مزار قديم که ظاهراً از مؤلفات قطب راوندي است - اين دعا نقل شده است. روشن است که اين شخصيت هاي گران قدر و حديث شناس، دعاي غير معتبر را در کتاب هاي خود نقل نمي کنند.

خواندن اين دعا خواص زيادي دارد؛ از جمله در هر مکاني و موضعي که با حضور قلب و اخلاص کامل خوانده شود و ملتف مضامين عالي، و عبارات و اشارات آن باشد؛ نتيجه آن توجه و التفات مخصوص حضرت صاحب العصر والزمان - ارواحنا فداه - در آن مکان و محل؛ بلکه حضور به هم رسانيدن آن حضرت در آن مجلس است؛ چنان که در بعضي مواضع و موارد اتفاق افتاده است.

اين دعاي عظيم الشأن، با حمد و ثناي پروردگار و درود بر پيامبر و اهل بيت اوعليهم السلام آغاز مي گردد. پس حکمت برگزيده شدن انبيا و اوليا و مورد قبول خداوند بودن شان بيان و به مهم ترين بخش زندگي هر يک از پيامبران اولوالعزم و پيش از آنان حضرت آدم عليه السلام، اشاره شده است. همچنين تأکيد گرديده که براي هر يک از آنان وصيّ و جانشين از سوي خداوند تعيين شده تا اينکه حق پايدار بماند و باطل بر اهل حق چيره نشود و کسي بر خداوند عذري نياورد که چرا پيامبر و فرستاده اي از سوي تو نيامد، و راهنماي هشدار دهنده اي نرسيد تا از آيات تو پيروي کنيم؟! آن گاه به جانشيني مولاي متقيان حضرت علي عليه السلام مي پردازد و با بيان قسمتي از فضايل آن حضرت، سخن را به بي وفايي و شقاوت مندي دشمنان دين مي کشاند که بر خلاف دستور صريح پيامبر اکرم صلي الله عليه وآله آن امام مبين را به شهادت رساندند و پس از آن حضرت هدايتگران از فرزندانش را يکي پس از ديگري شهيد کردند! با سوز و گداز به استغاثه و اظهار شوق نسبت به آخرين بازمانده معصوم خاندان رسالت مي پردازد و با درود مخصوص بر پيامبر و آل او، با چند درخواست مهم براي تعجيل فرج و روي کارآمدن دولت حق و از بين رفتن باطل و محکم شدن پيوند با امام زمان عليه السلام، دعا خاتمه مي يابد.

شرح هاي بسياري براي اين دعاي شريف نوشته شده است؛ از جمله: عقد الجُمان لندبة صاحب الزّمان، کشف الکربة، وسيلةالقربة، ندبه و نشاط، وظائف الشيعه و... [2] .