جواب:
اين مفاسد رنگارنگ را ميتوان به سه گروه تقسيم كرد
1 ـ مفاسد مربوط به مسائل حقوقي و حكومتها مانند گسترش ستم، پيروزي حاميان باطل، عدم آزادي بيان و عمل، تا آنجا كه افراد با ايمان گاهي تنها در دل ميتوانند از ظلم و ظالم ابراز تنفّر كنند، همچنين صرف سرمايههاي عظيم در مصارف بيهوده يا زيانبار و ويرانگر، توسعة رشوه خواري، به مزايده گذاردن پستها و منصبها، گرايش مردم ضعيف و فاقد فرهنگ سازنده به هر قدرتي كه پيروز گردد (هر كس كه باشد)، همچنين صرف ثروتها در طريق جنگها و مسابقات تسليحاتي ويرانگر و اهتمام به اين مسائل حتّي بيشتر از عمران و آبادي (تا آنجا كه هزينههاي جنگي بر هزينههاي عمراني پيشي خواهد گرفت).
و نيز هر سال راههاي تازهاي براي فساد و ظلم و استثمار و استعمار ابداع ميگردد و كمتر كسي در برابر ناهنجاريهاي اجتماعي احساس مسؤوليّت ميكند و حتّي به يكديگر توصيه ميكنند كه در برابر اين مسائل بي تفاوت باشند.
2 ـ بخشي ديگري از اين مفاسد مربوط به مسائل اخلاقي است مانند گسترش تملّق و چاپلوسي، چشم و هم چشميها، تن دادن مردان به كارهاي بسيار پست (همانند ارتزاق از طريق خود فروشي همسر!) همچنين گسترش شراب و قمار و انواع سرگرميهاي ناسالم، گفتار بدون عمل، رياكاري و ظاهر سازي و پارتي بازي حتّي در كمك به نيازمندان، ارزيابي شخصيّت افراد به حجم ثروتشان و مانند اينها.
3 ـ قسمت ديگري از اين مفاسد به جنبههاي صرفاً مذهبي ارتباط دارد مانند تحميل خواستههاي هوس آلود خويش بر قرآن و تفسير به رأي، و جهت گيريهاي شخصي و مادّي در مسائل مذهبي، ازدحام افراد آلوده و گناهكار در مساجد، اهمّيّت فوق العاده به تزيين مساجد و خالي شدن آنها از محتوا، كوچك شمردن نماز و عدم توجّه به آن و مانند اينها.
|