آنچه از روايات فهميده ميشود اين است که اين سيصد و سيزده تن از ياران اصلي حضرت مهدي(ع) بوده و فرماندهي سپاه ايشان را برعهده دارند و داراي ويژگيهاي خاصي نظير ايمان قوي، اخلاص، توانايي بالاي مديريتي، آگاهي به دين اسلام هستند تا بتوانند از عهدة مسؤوليت سنگيني که به عهده دارند، برآيند. و البته نکته قابل ذکر ديگر اينکه تنها برخي از اين افراد در زمان ظهور امام زمان(ع) حيات دارند و تعدادي از آنها انسانهاي پاک و شايستهاي بودهاند که قبل از دوران ظهور زندگي ميکردهاند و لذا با ظهور حضرت حجت(ع) حياتي دوباره يافته و رجعت ميکنند. از جمله اين افراد، اصحاب کهف، مؤمن آل فرعون و مالکاشتر را ميتوان نام برد.
رواياتي وجود دارد که بهطور اجمال اشاراتي به سرزمينهاي اين افراد داشته و از ايران، شام، يمن، حجاز و عراق و ديگر نقاط به عنوان محل زندگي آنها نام برده است. البته رواياتي هم داريم که با تفصيل بيشتر، حتي اسامي و محل زندگي آن سيصد و سيزده تن را ذکر کرده است. ناگفته نماند اين دسته از روايات چندان مورد اعتماد نبوده و بعيد نيست که توسط قصاصون ساخته شده باشد.
بهطور مثال در روايتي که از اميرالمؤمنين(ع) نقل شده، ايشان اسامي و محل زندگي آنها را چنين بيان فرمودهاند:
... فقال: رجلان من البصرة، و رجل من الاهواز، و رجل من عسکر مکرم... 1 .
به دليل طولاني بودن حديث و براي شاهد مثال تنها به ذکر شهرهايي از ايران که در حديث ذکر شده و افرادي از آن شهرها جزء سيصد و سيزده ياور امام زمان(ع) شمرده شدهاند، اکتفا ميشود: از اهواز، سيراف، شيراز، اصفهان، ايذه، نهاوند، همدان، قم، خراسان، آمل، گرگان، دامغان، ساوه، طالقان، قزوين، فارس، ابهر، اردبيل، مراغه، خوي، سلماس، شيروان، مرداني به اين افتخار نايل ميشوند که از برخي شهرها بيش از يک نفر انتخاب شده است بهطور مثال: ده نفر از قم، چهار نفر از اصفهان، بيست و چهار نفر از طالقان و...
لذا با فرض پذيرش اين دسته از احاديث، ميبينيم که تعداد زيادي از ياران خاص (313 نفر) امام عصر(ع) از شهرهاي مختلف ايران ميباشند.
اما علاوه بر اين 313 نفر که بزرگاني هستند که قرار است فرماندهي سپاه و ادارة بخشهاي مختلف حکومت حضرت(ع) را به عهده بگيرند، مؤمنان بسياري نيز وجود دارند که در آخرالزمان به زمينهسازي براي ظهور پرداخته و با ظهور حضرت مهدي(ع) به ياري ايشان ميشتابند. در اين دسته از روايات مربوط به زمينهسازي حکومت آن بزرگوار، ايرانيان سهم بسزا و غير قابل انکاري دارند.
روايات حکومت زمينهسازان ايراني، به دو مرحله مشخص تقسيم ميشود:
1. آغاز نهضت آنان بهوسيله مردي از قم که حرکتش سرآغاز امر ظهور حضرت مهدي(ع) است.
2. ظهور شخصي در ايران به نام سيد خراساني و فرمانده نيروهاي او، شعيب بن صالح؛ که به اختصار چند روايت در اينباره ذکر ميشود.
از امام کاظم(ع) روايت شده که فرمودند:
مردي از قم، مردم را به سوي خدا دعوت ميکند، افرادي گرد او جمع ميشوند که قلبهايشان همچون پارههاي آهن ستبر است که بادهاي تند حوادث، آنان را نميلغزاند، از جنگ خسته نشده و نميترسند. اعتماد آنها بر خداست و سرانجام کار از آن پرهيزکاران است.2
عفّان بصري از امام صادق(ع) روايت کرده و گفت:
امام(ع) به من فرمود: آيا ميداني از چهرو اين شهر را قم مينامند؟ عرض کردم: خدا و رسولش آگاهترند. فرمود: همانا قم نامگذاري شده براي اينکه اهل قم، اطراف قائم(ع) گرد آمده و با وي قيام مينمايند و در کنار او ثابت قدم مانده و او را ياري ميکنند. 3
حديثي نيز از منابع اهل سنت، از حضرت علي(ع) نقل شده است که فرمود:
خوش بهحال طالقان، خداوند متعال داراي گنجهايي در آنجاست که نه از طلاست و نه از نقره؛ اما در آن خطه مرداني وجود دارند که خدا را آنطور که شايسته معرفت است شناختهاند و آنان، ياران مهدي در آخرالزمان ميباشند. 4
البته آنچه بهنظر ميرسد اين است که مراد از اهل طالقان؛ اهل ايران است نه فقط منطقه طالقان. لذا با دقت در رواياتي که در زمينة نقش ايرانيان در زمان ظهور وارد شده، نميتوانيم در نقشي که آنان در مهيا نمودن مقدمات حکومت حضرت مهدي(ع) دارند، مناقشه نماييم.
پي نوشتها:
1 .الشيخ مهدي حمد الفتلاوي، علامات المهدي المنتظر في خطب الامام علي و رسائله و أحاديثه، ص275.
2 .علي کوراني، عصر ظهور، ص237.
3 .همان، ص239.
5 .همان، ص258.