«ابراز ارادت » به ساحت قدسي حضرت مهدي عليه السلام، از مهمترين وظايفي است که منتظران آن امام عزيز در عصرغيبت دارند. اين مهم مفهومي است که مي تواند مصاديق مختلفي داشته باشد مانند دادن صدقه به قصد سلامتي آن امام همام، هديه کردن ثواب اعمال واجب يا مستحب به آن حضرت و مواردي از اين قبيل.

ترديدي نيست که اين ابراز ارادت، گذرگاهي جهت ازدياد معرفت و محبت نسبت به آن عزيز غايب از نظر است و معرفت و محبت، معبري است تا به آن امام بزرگوار تقرب بيشتري حاصل کنيم . اين نوشتار را به دو مصداق موضوع ياد شده اختصاص داده ايم:



اول: دادن صدقه به قصد سلامتي امام عصرعليه السلام، از جمله تکاليفي است که منتظران آن امام بزرگوار در عصرغيبت بر عهده دارند. بدون شک آن حضرت بي نياز از آن است که منتظران، براي سلامتي اش صدقه بدهند، ولي همان طور که گفته شد، ابراز ارادت به آن بزرگوار و اعلام تبعيت از آن حضرت نشانه ها و علائمي دارد که از آن جمله مي توان علاقه به سلامتي حضرتش را عنوان نمود. و اين کار- همان طور که در زندگي شخصي خودمان با دادن صدقه تامين مي شود نسبت به آن امام بزرگوار هم ساري و جاري است. مضافاً اين که بنا به روايتي از رسول مکرم اسلام؛ هيچ بنده اي ايمان نياورد مگر آن که من نزد او از خودش محبوبتر باشم، و خاندانم از خاندانش نزد او محبوبتر باشند و عترت من نزد او از عترت خودش محبوبتر باشند و ذات من از ذات خودش نزد او محبوبتر باشد. (1)



با اين حساب، اگر براي سلامتي خود، يا خانواده خودمان صدقه مي دهيم، اين کار براي کسي که از ما و خاندانمان عزيزتر است اولي مي باشد؛ و چه کسي در اين خصوص عزيزتر و شايسته تر از حضرت مهدي عليه السلام؟ بر همين اساس است که مرحوم «سيد بن طاووس » به فرزندش چنين سفارش مي کند:



«... پس در پيروي و وفاداري ... نسبت به آن حضرت به گونه اي باش که خداوند و رسول او و پدران آن حضرت و خود او از تو مي خواهند و حوائج آن بزرگوار را بر خواسته هاي خود مقدم بدار؛ آن هنگام که نمازهاي حاجت را به جاي مي آوري، صدقه دادن از سوي آن جناب را پيش از صدقه دادن از سوي خودت و عزيزانت قرار بده ...» (2)



چه نيکوست منتظران امام عصرعليه السلام، روزانه به قصد سلامتي آن امام همام مبلغي به نيازمندان صدقه بدهند.

بديهي است آن حضرت را به اين صدقات نيازي نيست، ولي همان طور که گفته شد اين کار ابراز ارادت به ساحت قدسي آن امام شريف و گذرگاهي است تا کسب محبت و تقرب به آن بزرگوار حاصل آيد. مضافاً اين که برحسب روايات متعدد، اعمال ما هر از چند گاه خدمت حضرتش عرضه مي شود و چون آن بزرگوار، اين مقدار وفاداري را از ناحيه منتظرانش مشاهده کنند، خرسند مي گردند و کدام توفيق براي منتظران از اين بالاتر که لبخند رضايت و خرسندي بر لبان امام خود - که جان عالميان فدايش باد - بنشانند؟ و اگر ما عملا خواستار سلامتي حضرتش باشيم و در اين راه از بذل مال دريغ نکنيم، آيا آن منبع فيض، سلامتي ما را از خداوند نخواهد خواست؟



دوم: هديه دادن ثواب اعمال مستحب به آن امام شريف از ديگر مصاديق ابراز ارادت به آن حضرت است. در زندگي روزمره هديه و چشم روشني گذرگاهي براي اعلام دوستي و نيز رفع کدورتها است. روايات فراواني از پيامبراکرم صلي الله عليه و آله، در اين خصوص وارد شده است. به دو روايت بسنده مي کنيم:

- به يکديگر هديه بدهيد تا رشته محبتتان استوار شود؛ زيرا هديه محبت را بيفزايد و کينه و کدورت را از ميان ببرد. (3)

همچنين آن بزرگوار فرمود:

- هيچ کس نبايد هديه برادرش را رد کند، اگر توانست آن را عوض دهد. (4)

هديه کردن ثواب و پاداش اعمال پسنديده به امام عصرعليه السلام، از زيباترين و مستقيم ترين راه هايي است که بيانگر ابراز محبت و وفاداري به آن حضرت است و همان طور که در بحث صدقه به قصد سلامتي آن امام همام گفته شد؛ آن بزرگوار را به اين هدايا نيازي نيست، بلکه ما به ابراز مودت و دوستي نسبت به آن حضرت نيازمنديم و براي رسيدن به اين مطلوب، کدام راه مستقيم تر از هديه کردن پاداش اعمال نيکو به آن امام عزيز؟

مرحوم «صدرالاسلام همداني » در کتاب «تکاليف الانام في غيبة الامام » يا «پيوند معنوي با ساحت قدس مهدوي » مي نويسد:

از جمله تکاليف بندگان در عصر غيبت امام عصرعليه السلام، هديه کردن ثواب طاعات و عبادات اعم از واجب و مستحب به آن حضرت و پدران بزرگوار ايشان است؛ زيرا اين کار باعث قبولي عبادات و ازدياد طاعات زياد بنده خواهد شد.

و در ادامه و به نقل از « سيد بن طاووس » روايتي را چنين مي آورد: کسي که ثواب نماز خود را - چه واجب و چه مستحب - براي رسول خدا صلي الله عليه و آله، اميرمؤمنان و اوصياي گرامي او قرار بدهد، خداوند ثواب نمازش را چند برابر مي کند ... و پيش از جدا شدن روح از بدنش به او مي گويند: اي فلان! دلت خوش و چشمت روشن باد بدانچه خداوند متعال براي تو مهيا کرده است ... .(5)

هديه کردن پاداش اعمال به امام عصرعليه السلام، منحصر به ثواب نماز نيست، ثواب و پاداش هر گونه اعمال خير را مي توان مشمول اين نکته قرار داد. چنان که مرحوم «سيد محمد تقي موسوي اصفهاني »، قرائت قرآن و غيره را مشمول اين نکته دانسته است. (6)

همچنين مرحوم طبرسي در«النجم الثاقب » حج کردن به نيابت از سوي آن حضرت را عنوان نموده و اين کار را از قديم در ميان شيعيان امري مرسوم دانسته است. (7)

هديه نمودن پاداش اعمال نيک به ساحت قدسي حضرت مهدي عليه السلام، امر پيچيده اي نيست و به مقدمات عريض و طويلي نياز ندارد، همين که انسان نيت کند ثواب اين عمل نيک هديه اي براي امام عصرعليه السلام باشد، کفايت مي کند. چنان که راوي از امام سؤال کرد چگونه نماز خود را هديه کند؟ امام جواب داد: ثواب نماز خود را براي پيامبر صلي الله عليه و آله، و يا هر کدام از ائمه عليهم السلام، نيت مي کند و پس از سلام نماز بگويد: اللهم انت السلام و منک السلام يا ذاالجلال و الاکرام، صلي الله علي محمد و آل محمد.» اينها رکعاتي بود هديه به بنده ات محمد بن عبدالله ... .» (8)

طبيعي است که اين هديه مي تواند به هر کدام از معصومين ديگر از جمله حضرت مهدي عليه السلام تعلق بگيرد. از اينها بگذريم هديه دادن پاداش اعمال نيک به حضرت ولي عصرعليه السلام، همان طور که گفته شد موجب قبولي و ازدياد پاداش اعمال مي گردد و در حقيقت اين کار مُهر تضميني است بر قبولي عمل به شرط برخورداري از ساير شرايط.

چه نيکو و پسنديده است که منتظران در غيبت امام خود، به آن حضرت ارادت ورزند و با دادن صدقه به قصد سلامتي آن حضرت و نيز اهداي پاداش اعمال پسنديده - چه واجب و چه مستحب - به آن عزيز غايب از نظر اعلام محبت کنند.

پي نوشت ها:

1 . سيد محمد تقي اصفهاني، مکيال المکارم، ترجمه، ج 2، ص 297.

2 . همان، ص 288/ النجم الثاقب، ترجمه، ص 773 .

3 . نهج الفصاحه،حديث 1189 .

4 . همان، حديث 2536.

5 . صدرالاسلام همداني، پيوند معنوي با ساحت قدس مهدوي، ص 225.

6 . سيد محمد تقي اصفهاني، در دوران غيبت امام مهدي عليه السلام، چه کنيم؟ ص 11.

7 . النجم الثاقب، ترجمه، ص 774 .

8 . مهر محبوب، سيد حسين حسيني، ص 86