تا فجرمقدس7



اشاره :

در قسمت گذشته با برخي از رويدادهايي که در روايتهاي اسلامي از آنها به عنوان رويدادهاي پيش از ظهور ياد شده آشنا شديم. چنان که گفته شد اين رويدادها همه در فاصلهاي دور از عصر ظهور واقع شدهاند و پيشگويي آنها از سويي ائمهمعصومين(ع) موجب اطمينان و اعتماد مردم به صدق وعده پيشوايان دين نسبت به رويدادهاي نزديک به عصر ظهور ميشود.

از اين قسمت به بعد رويدادهايي را که وقوع آنها در فاصلة نزديک به عصر ظهور پيشگويي شده مورد بررسي قرار ميدهيم.

بخش اول - علامات پيش از ظهور

احاديثي که حوادث ايّام نزديک به ظهور را ترسيم و محدوده آن عصر را مشخص ميکنند ميتوان به چهار قسمت زير دستهبندي کرد:

1. عصر ظهور

در برخي از احاديث شريفه ما ويژگيهاي کلي و عمومي ظهور به همراه اشارهاي به برخي جريانات مشخص آن زمان ديده ميشود که از جمله آنها ميتوان به حديث مفصلي که گفتگوي آميخته باناباوري زياد سلمان با حضرت رسول(ص) را در مراسم حج بيان ميکند ـ که در شمارههاي پيشين آورديم ـ اشاره کرد.

2. سالهاي ظهور

احاديثي که به بررسي سالهاي ظهور ميپردازند، حوادث، اتفاقات و نشانههاي بيشتري را بيان ميکنند و گستره محدودتري را به تصوير ميکشند که از جمله آنها همان علاماتي است که از کتاب الارشاد

شيخ مفيد در پايان بخش پيشگوييهاي ائمه(ع)

آورديم.

در احاديث ديگر هم چنين آمده است:

امام صادق(ع) فرمودند:

زماني که مردم در عرفات ايستادهاند، وقتي سواري که بر شتري تيزپا نشسته آنها را از مرگ خليفه خبردار ميکند و با مرگ او فرج آل محمد(ص) و همه مردم ميرسد. 1

ابوبصير ميگويد: از امام صادق(ع) شنيدم که ميفرمودند:

کسي که مرگ عبدالله را براي من ضمانت کند من هم ظهور قائم را براي او ضمانت ميکنم.

سپس فرمودند:

وقتي عبدالله بميرد مردم پس از او با کسي متحد نشوند! انشاءالله و اين جريان بدون امامتان آرام نميشود و حکومت و سلطنت سالانه و طولاني مدت از بين ميرود، مدت سلطنتهاي پادشاهان به ماه و روز نميکشد. پرسيدم: آيا اين دوران طول ميکشد؟ فرمودند: «هرگز!» 2

از امام باقر(ع) نقل شده که فرمودند:

وقتي بنيفلان به خاطر چيزي که ميان آنهاست دچار تشتت و اختلاف شدند منتظر فرج باشيد و فرج شما جز با اختلاف بنيفلان محقق نميشود پس آنگاه که گرفتار اختلاف شدند چشم انتظار صيحهاي در ماه رمضان و قيام قائم(ع) باشيد که خدا هرچه را بخواهد انجام ميدهد. قائم قيام نميکند و شما هم آنچه را عاشقش هستيد نخواهيد ديد تا وقتي بنيفلان بر سر آنچه در بينشان است مبتلا به اختلاف و درگيري شوند و وقتي چنين شد مردم به آنها (ملکشان) طمع ميکنند و وحدت ويکپارچگيازبينميرودو سفياني شورش ميکند. سپسادامهدادند،بنيفلانبالاخره سلطنت خواهند کرد و پس از پادشاهي، آنها به اختلاف دچار ميشوند و سلطنتشان به باد ميرود و حکومتشان پراکنده و متشتت ميشود... 3

3. سال ظهور

در اين قسمت احاديث به طور دقيق حوادثي را بيان ميکنند؛ خصوصاً در نيمه دوم سال که از شورش سفياني در رجب شروع ميشود و با نداي آسماني در طبق نظام عددي يا رقمي و بر حسب تقويم اسلامي سال ظهور فرد است و روز طلوع آن خورشيد تابان هم شنبه دهم محرّم الحرام که مصادف با عاشوراي حسيني است ماه رمضان و شهادت نفس زکيه در 25 ماه ذيحجة ادامه مييابد و به ظهور نور مبارک حضرت مهدي(ع) در عاشورايي که با شنبه مصادف شده است ختم ميشود. اين روايات علامتهاي حتمي ظهور را که مدتي پيش از آن واقعه عظيم واقع ميشود در برمي گيرد و از مسلماتي است که به آنها يقين داريم و معتقديم در مورد آنها بدأ 4 (تقديم و تأخير ناشي از برخي علل) رخ نميدهد. همه مؤمنان لازم است که اين نشانه را به خوبي بشناسند و کساني را که به دروغ ادعاي مهدويت کردند با کمک آنها به راحتي و با قاطعيت تکذيب کنند. پس از وقوع اين علائم حتمي است که فرج مؤمنين ميآيد و خداوند تبارک و تعالي درد سينههايشان را شفا داده و پريشاني را از دلهاي ايشان ميزدايد.

تمامي ائمه(ع) وقتي که از حضرت مهدي(ع) و علائم ظهور ايشان و نزديکي قيامشان صحبت ميکردهاند در برخي موارد متذکر ميشدهاند که بعضي از اين نشانهها از حتميات ظهور است و به طوري که اگر آنها محقق نشده باشند حضرت مهدي(ع) ظهور نخواهند کرد.

4. نشانههاي برپايي قيامت

اين نشانهها که عبارتند از خارج شدن جنبندهاي از زمين (دابةالارض) که با مردم صحبت ميکند و طلوع خورشيد از مغرب و آتشي که از عمق زمين خارج ميشود و مردم را به سوي محشر و قيامت سوق ميدهد و... از جمله رواياتي که به تبيين آنها ميپردازد اين حديث است که حضرت امير(ع) فرمودند که حضرت رسول(ص) ميفرمودند:

ده چيز حتماً پيش از قيامت خواهد آمد: سفياني، دجال،دود، جنبده (دابة)، خروج حضرت مهدي(ع) و طلوع خورشيد از مغرب و فرود آمدن عيسي و فرو رفتن زمين در مشرق و فرو رفتن درجزيره العرب و آتشي که از اعماق زمين

خارج ميشود و مردم را به سوي محشر سوق ميدهد. 5

بخش دوم ـ علامتهاي مخصوص سال ظهور

به زودي به حوادثي که در اين سال بروز پيدا ميکند اشاره ميکنيم. سالي که به زودي با نشانهها و حوادث سال مشرف به ظهور امام بزرگوارمان حضرت مهدي(ع) است همراه خواهيم شد. آن گونه که طبق ترتيب زماني آنها در روايات معصومين(ع) بيان شده تا به آرزو و هدف خويش نايل شويم مومنان تصوري کلي و فراگير از اين حوادث و نشانهها وبا علم به اينکه آنها جزء حتميات هستند داشته باشند. اين علائم حتمي آن طور که در روايات زيادي از آنها ياد شده پنج نشانهاند؛ امام صادق(ع) فرمودند:

پنج چيز قبل از قيامت قائم(ع) ميباشند:

1- يمني 2- سفياني 3- منادياي که از آسمان ندا ميدهد 4ـ فرو رفتن (خسف) در بيابان 5ـ کشته شدن نفس زکيه.

حوادث سال ظهور بسيار زيادند که به بارزترين و آشکارترين آنها ـ البته با توجه به ترتيب زماني آنها به قدري که با توجه به رواياتي که در دسترس داريم و امکان آن وجود داشته باشد ـ اشاره ميکنيم. پيش از ورود به بحث لازم است به حوادثي که به طور اجمالي به آنها اشاره شده و به طور کلي و عمومي بر سال ظهور و ويژگيهاي آن دلالت ميکند نظري بيفکنيم.

1. فرد بودن رقم سال ظهور

از امام صادق(ع) نقل شده که فرمودند:

حضرت جز در سال فرد مانند يک، سه، پنج، هفت يا نه قيام نميکنند. 7

اين حديث سال ظهور را به طور اجمالي معرفي ميکند و ليکن زمان ظهور مبارک حضرتش را برخي احاديث دقيقتر مشخص ميکنند. ابوبصير از امام صادق(ع) نقل کردهاند:

در روز عاشورا که روز به شهادت رسيدن حسين بن علي(ع) ميباشد قيام خواهند کرد: «گويا در روز شنبهاي که عاشورا است با او هستم در حالي که ميان رکن و مقام ايستاده و جبرئيل در مقابلش براي بيعت با او دعوت ميکند و شيعيان از نقاط مختلف زمين با طي الارض به سوي او ميشتابند که با او بيعت کنند و خداوند تبارک و تعالي به وسيله ايشان زمين را همانطور که از ظلم و جور پر شده از عدالت و دادگستري پر کند.

با توجه به اين روايتها و ديگر روايات که در دسترس داريم ميتوانيم بعضي از ويژگيهاي سالي را که انشاءالله ظهور خواهند کرد بيان کنيم که طبق نظام عددي يا رقمي و بر حسب تقويم اسلامي سال ظهور فرد است و روز طلوع آن خورشيد تابان هم شنبه دهم محرّم الحرام که مصادف با عاشوراي حسيني است.

2. سالي همراه با باران فراوان

از نشانههاي سال ظهور اين است که در آن سال باران بسياري ميبارد و به خاطر اين بارش زياد محصولات و ميوهها و خرماهاي مختلف خراب شده و از بين ميروند چرا که باران گاهي رحمت است و نعمت و گاه عذاب و نقمت. از امام صادق(ع) روايت شده که فرمودند:

پيش از ظهور قائم(ع) در آن سال باران فراواني ميبارد که محصولات و خرماهاي مختلف نخلستانها از بين ميرود ولي شما از اين حادثه شکايت نکنيد. 9

و سعيد بن جنيده چنين نقل کرده است:

در سالي که حضرت مهدي(ع) ظهور ميکنند بيست و چهار باران نازل ميشود که اثرات و برکات آن مشهود خواهد شد. انشاءالله 10

و بر همين اساس است که ميتوان به معناي چنين احاديثي پي برد که: امام صادق(ع) فرمودند:

در سال پيروزي حضرت فرات چنان شکافته ميشود که آب وارد کوچههاي کوفه ميشود

و در روايتي ديگر:

در سال پيروزي فرات شکافته شده و آبهاي آن وارد کوچههاي کوفه ميشود. 11

3. ساليآکندهاززمينلرزههاوخوفوفتنههاي بسيار:

امام صادق(ع) فرمودهاند:

از نشانههاي قيام آن حضرت اين است که در سالي پر از زلزله و سرما اتفاق ميافتد. 12

مهدي را به شما بشارت ميدهم که پس از پديد آمدن اختلافات در ميان امتم و زلزلههاي بسيار ظهور خواهد کرد. 13

در آن زمان اختلافات شديد و فتنههاي بسيار در زمين پيش ميآيد. 14

پيش از اين کشتار «يبوح» پيش خواهد آمد. «حاضران پرسيدند:» «يبوج» يعني چه؟ حضرت فرمودند: «يعني دائمي است و بدون وقفه ادامه مييابد. 15

پيش از آمدن قائم دو مرگ مشاهده خواهد شد، مرگ قرمز و مرگ سفيد به طوريکه از هر هفت نفر 5 نفر بميرند.» 16

حضرت علي(ع) فرمودند:

پيشاپيش حضرت مهدي مرگ سرخ و مرگ سفيد پيش ميآيد و حمله ملخها در زمان او و در غير زمانش مانند رنگهاي خون کشتار قرمز (ناشي از جنگ) و شمشير است و مرگ و مير سفيد به خاطر طاعون خواهد بود. 17

عبدالله بن بشار از اميرالمومنين علي(ع) نقل کرده است که فرمودند:

زماني که خداوند تبارک و تعالي اراده کند که قائم آل محمد(ع) را ظاهر نمايد با جنگي که آغاز و پايانش در ماه صفر است شروع ميکند که اين ابتداي قيام قائم ما (اهلبيت) است. 18

جابربن جعفي ميگويد: «از امّام باقر(ع) پرسيدم که معناي آيه «ولنبلونکم بشيء من الخوف والجوع» 19 چيست؟» حضرت فرمودند:

جابر (اين آيه) يک معناي خاص دارد و يک معناي عام. معناي خاص، گرسنگي درکوفه است که خداوند آن را مخصوص دشمنان آل محمد عليهمالسلام قرار داده و به وسيله آن، آنها را هلاک ميکند. ولي معناي عام آن در شام محقق ميشود که اهل آنجا به خوف و هراس و گرسنگي مبتلا ميشوند که احدي به مانند آن مبتلا نشده باشد و گرسنگي پيـش از قيـام قائـم(ع) اسـت و خــوف و هـراس پـس از قيـام قائـم(ع). 20

امام باقر(ع) ميفرمايند:

حضرت مهدي(ع) جز در شرايط زير ظهور نميکند. مردم شديداً دچار هراس و گرفتار زلزلههاي بسيار و طاعون شوند و جنگ نمايان و شديدي ميان اعراب واقع شود. اختلاف در دين و آيين پيدا کرده و وضعيت و احوالشان متغير گشته باشد. هر کس آرزويي داشته باشد آرزويش در هر صبح و عصر مرگ است تا آنجا که فرمودند: قيام ايشان پس از يأس و نااميدي (مردم) است خوشا به حال کسي که او را درک کند و از ياورانش باشد واي و صدها واي بر آن که با او مخالفت کند و از امرش نافرماني و سرپيچي نمايد. 21

ابوبصير از امام صادق(ع) نقل کرده که فرمودند:

ناچار پيش از قيام فتنهاي پيش ميآيد که مردم در آن گرسنه ميشوند و هراس شديدي از کشتارها در دلشان ميافتد و مبتلا به کاستي و کم شدن اموال و محصولات و جانهايشان ميشوند. اين مسأله در قرآن مطلبي روشن و واضح است و سپس حضرت اين آيه را تلاوت فرمودند:

و لنبلونکم بشيء من الخوف والجوع و نقص من الاموال والانفس والثمرات و بشر الصابرين 22

از اين مجموع احاديث شريفه که سال ظهور را توصيف ميکنند در مييابيم که آن سال، سالي است با زمين لرزهها و فتنههاي بسياري که حکايت از نبود و فقدان ثبات سياسي در برخي کشور و کثرت اختلافات و جنگها ميکنند که آن هم به جنگي جهاني ختم ميشود که در روايات از آن به جنگ و معرکه قرقيسيا ياد شده است (که به زودي به آن اشاره خواهيم کرد) و نتيجه زياد شدن جنگها، خوف و هراس و گرسنگي و کشتارها و مرگ و ميرها ميباشد و حوادث و اتفاقات اين سال به ظهور حضرت مهدي(ع) منتهي شده جهان پر از عدل و قسط ميگردد.

پس از ذکر اين احاديث که اشارهاي گذرا به احاديث سال ظهور داشتند طي بخشهاي آتي به احاديثي که دقيقترين سال و خصوصاً نيمه دوم آن را توصيف ميکنند، خواهيم پرداخت.

ادامه دارد



پي نوشتها :

1. غيبت نعماني، ص 179،بحارالانوار، ج 52، ص 240؛ بشارةالاسلام، ص122.

2. بحاراالانوار، ج52، ص210؛ بشارةالاسلام، ص123.

3. غيبةالنعماني، ص171؛ بحارالانوار، ج52، ص232.

4. به مسأله بدأ درشمارههاي بعدي مفصلاً خواهيم پرداخت.

5. الغيبة، شيخ طوسي ص267، بحارالانوار، ج52، ص209؛ بشارةالاسلام 14.

6. الارشاد، شيخ مفيد، ج2، ص279؛ کمالالدين، ص649؛ الغيبة، شيخ طوسي، ص267؛ اعلام الوري. ص426.

7. اعلام الوري، ص430؛ بحارالانوار، ج2، ص291؛ منتخب الاثر، ص464.

8. الارشاد، شيخ مفيد، ج2، ص379؛ اعلام الوري، ص430.

9. اعلام الوري، ص428؛ بشارةالاسلام، ص125؛ الارشاد، شيخ مفيد ج2، ص377.

10. اعلامالوري، 429، الغيبة، شيخ طوسي، 269.

11. اعلام الوري، ص429؛ بشارةالاسلام، ص125؛ الارشاد، شيخ مفيد ج2، ص377؛ الغيبة شيخ طوسي، ص274.

12. يومالخلاص، ص543، بيان الائمه(ع) ج2، ص431.

13. کمالالدين، ص655، بحارالانوار ج52، ص182.

14. المهدي والممهدون، ص 49، کمالالدين ص655، بحارالانوارج52، ص182.

15. کمالالدين، ص655، بحارالانوار، ج52، ص182.

16. کمالالدين، ص655، بحارالانوار ج52، ص182.

17. الغيبة، نعماني، 185، الارشاد، شيخ مفيد، ج2، ص372؛ الغيبة، شيخ طوسي، ص267.

18. بيانالائمه ج1، ص335.

19. سوره بقره(2) آيه155.

20. الغيبة، نعماني، ص168؛ بحارالانوار، ج52، ص229.

21. بحارالانوار، ج52، ص231؛ الزامالناصب، ج2، ص162؛ المهدي، آيتالله صدر، ص198.

22. الغيبة، نعماني، ص168؛ بحارالانوار ج52، ص229.



ايات مربوط ميتوانيد به فصل سوم کتاب الممهدون للمهدي ، حجةالاسلام علي کوراني و يا ترجمة کتاب عصر ظهور ايشان مراجعه کنيد.

7. سوره شعراء(26) آيه4.

8. الارشاد، شيخ مفيد، ج2، ص373؛ اعلام المهدي، ص428؛ بحارالانوار، ج52، ص221؛ المهدي الموعود، ص53؛ يوم الخلاص،ص517؛السفياني،فقيه، ص121.

9. الغيبة، نعماني ص169؛ بحارالانوار، ج52، ص233؛ بشارةالاسلام، ص120.

10. الغيبة، نعماني، ص172؛ بشارةالاسلام، ص120.

11. يومالخلاص، ص519؛ بحارالانوار، ج52، ص233 با الفاظي ديگر.

12. الغيبة، نعماني ص120؛ الغيبة، شيخ طوسي، ص2680؛ بحارالانوار، ج52، ص289؛ بشارةالاسلام، ص16.

13. الغيبة، نعماني ص169؛ يومالخلاص، ص541.

14. سوره شعراء(26) آيه 4.

15. بحارالانوار، ج52، ص221.

16. بيان الائمه(ع)، ج2، ص695.

ُدّها عَلي اَدبارِها 19 .

اي کساني که به شما کتاب داده شده در عين حال که آنچه را که در ميان شماست تصديق ميکنيد به چيزي که آن را نازل کرديم ايمان بياوريد قبل از آنکه چهرههايي را محو کرده و آنها را به پشت برگردانيم. 20

امام صادق(ع) فرمودند:

وقتي سفياني بر مناطق پنجگانه مسلط شد، نه ماه بشمريد که به زعم هشام آن مناطق پنجگانه دمشق، فلسطين، اردن، حمص و حلب هستند. 21

اميرالمؤمنين (ع) فرمودند:

... سفياني خروج ميکند و به اندازه مدت حمل يک زن يعني نه ماه حکومت ميکند. از شام قيام ميکند و اهل شام به جز عدة کمي از ساکنان آنجا که اهل حقند بقيه مطيع او ميشوند با سپاهي درنده و خونآشام به مدينه ميآيد تا اينکه به صحراي مدينه ميرسد و خداوند آنها را در آن فرو ميبرد. و اين است معناي اين آيه که:

وَ لَوتَري اِذ فَزِعُوا فَلافَوتَ وَاُخِذُوا مِن مَکانٍ قَريبٍ 22 .

در هنگام بيچارگي اگر آنها را ببيني بدون هيچ وقفهايازمکاننزديکيدچار ] ع