منظور از رجعت چيست؟ چه زماني واقع مي شود؟ چه کساني مشمول رجعت مي شوند؟ و فلسفه آن چيست؟




واژه «رجعت» در لغت به معني بازگشتن است، و اصطلاحاً به معني بازگشتن و زنده شدن مؤمنان خالص و کافران محض، بعد از ظهور امام زمان(عليه السلام)است.

قرآن کريم به مسأله ي رجعت اشاره کرده و وقايع و رخدادهايي را نسبت به امت هاي پيشين و بني اسرائيل نقل کرده است، مانند داستان «عزير پيامبر» که مُرد و بعد از صد سال زنده شد(1) سوره بقره، آيه 259، داستان جمعيتي که خدا آن ها را ميراند و بعد آن ها را زنده کرد سوره بقره، آيه 243، داستان هفتاد نفري که حضرت موسي (عليه السلام)براي رفتن به کوه طور انتخاب نمود و در وادي کوه طور بعد از اين که صاعقه آن ها را فرا گرفت، مردند و بعد خدا آن ها را زنده نمود سوره بقره، آيه 55 و 56.

داستان کشته ي بني اسرائيل که بعد از زدن قسمتي از گاو به آن زنده گشت سوره بقره، آيه 73. زنده کردن مرده ها توسط حضرت عيسي (عليه السلام) سوره مائده، آيه 110. داستان پرنده هايي که حضرت ابراهيم (عليه السلام) آن ها را کشت، گوشت آن ها را مخلوط نمود و هر قسمتي از آن را بر کوهي نهاد و بعد آن ها را خواند و زنده شدند سوره بقره، آيه 260.

از مجموع اين داستان ها امکان وقوع رجعت اثبات مي شود (گرچه اين موارد از مصاديق اصطلاحي رجعت نيست) روايات در خصوص رجعت، متواتر است به نحوي که وقوع رجعت را مسلّم مي کند. علاوه بر اين، مسأله ي رجعت مورد اتفاق علماي شيعه و از مسائل ضروري مذهب شيعه است علامه مجلسي در بحارالانوار، ج 53، حدود 200 روايت صريح پيرامون رجعت، از بيش از 40 نفر از روات ثقه و بزرگ نقل کرده است و فرموده: بيش از 50 کتاب توسط علماي بزرگ پيرامون رجعت نوشته شده است.

رجعت بعد از ظهور امام زمان (عليه السلام) و در زمان حکومت جهاني ايشان پديد خواهد آمد. در روايات آمده که مؤمنان خالص و کافران و مشرکان محض مشمول رجعت مي شوند، و در زمان حکومت امام زمان (عليه السلام) زنده خواهند شد. همچنين در روايات از افراد به خصوصي نام برده شده است که زنده خواهند شد، مانند حضرت رسول اکرم (صلي الله عليه وآله وسلم)، ائمه(عليهم السلام)، حضرت عيسي (عليه السلام)، جمعي از اصحاب پيامبر (صلي الله عليه وآله وسلم) چون سلمان، مقداد، جابر بن عبدالله انصاري و ... و اصحاب کهف. در روايات تصريح شده است نخستين امامي که رجعت مي کند، امام حسين (عليه السلام) است و ايشان مدت طولاني حکومت مي کند، به گونه اي که از کثرت سن ابروهايش روي ديدگانش مي ريزند بحارالانوار، ج 53، ص 46.

علاوه بر تواتر روايات رجعت، در ادعيه و زيارات هم به رجعت اشاره شده است از جمله در زيارت جامعه مؤمن بايابکم، مصدّق برجعتکم ... زيارت آل ياسين و انّ رجعتکم حق لا ريب فيها. زيارت وارث اني بکم مؤمن و بايابکم موقن. زيارت عاشوراان يرزقني طلب ثارک مع امام منصور من اهل بيت محمد (صلي الله عليه وآله وسلم). و دعاي عهد اللهم ان حال بيني و بينه الموت ... فاخرجني من قبري.

براي رجعت دو حکمت و فلسفه ذکر کرده اند:

1 ـ تکميل حلقه ي تکاملي مؤمنان خالص و چشيدن کيفر دنيوي کافران محض.

2 ـ نشانه ي عظمت خدا و مسأله ي رستاخيز براي انسانها تا با مشاهده ي آن به اوج معنوي و ايمان برسند.