آنچه جاندار چه موجود نباتي و چه حيواني است و آنچه از تبديل جمادات به يک ديگر حاصل مي شود تمام از اين مادر بزرگ يعني کره خاک است. در قرآن مجيد مي فرمايد: از اين خاک شما را آفريديم و



[ صفحه 128]



به همين خاک شما را بر مي گردانيم و بار ديگر از همين خاک شما را بيرون مي آوريم. [1] همين بدن ما از خاک است از آنچه از زمين مي رويد بدن انسان و حيوان تشکيل مي شود [2] از روئيدنيهاي زمين از آبي که باز از خود زمين است، چگونه بدن را مي آفريند. از همين خاک چه گياهها و ميوه ها که تحويل انسانها و حيوانها مي دهد، هر ساله ميلياردها تن خاک را تبديل به ميوه هاي گوناگون با رنگها و مزه هاي مختلف مي نمايد. زمين اختصاص به خاک ندارد بلکه از آب نيز چقدر مخلوقات که پيدا مي شود، اين همه ماهي ها و حيوانات دريائي از موجودات ارض است که به مراتب از موجودات خشکي بيشتر است. اين همه برکات ناشي از ولايت تکويني الهي است همان است که در قرآن به اشراق ارض تعبير شده و اثر وجودي ولي اعظم و امام معصوم در هر زمان است.