برترين نعمت خداوند


خداوند متعال نعمتهاي فراواني به بشر ارزاني داشته است که قابل شمارش نيست. و ان تعدوا نعمه الله لا تحصوها. [1] اگر نعمتهاي خدا را بشماريد، به عدد در نمي آيد. از ميان اين نعمتهاي بي شمار، برخي نعم مادي و دنيوي است که خداوند به اقتضاي رحمانيت خويش به مومن و کافر عطا فرموده، و برخي ديگر نعمتهاي معنوي و اخروي هستند که راهنماي انسان بسوي سعادت ابدي مي باشند. خداوند اين نعمتها را به اقتضاي رحيميت خويش، صرف به مومنان عطا فرموده است. از برترين اين نعمتهاي معنوي، نعمت ولايت و اطاعت و محبت اهل بيت عليهم السلام است. امام صادق عليه السلام فرمودند: ان الله يعطي الدنيا لمن يحبه و يبغض و لا يعطي هذا الامر الا اهل صفوته. [2] خداوند نعمتهاي دنيا را به مومن و کافر مي دهد، ولي نعمت ولايت



[ صفحه 56]



را جز به برگزيدگان از مخلوقاتش عطا نمي کند. اين نعمت، خير دنيا و آخرت است زيرا که راه صحيح زيستن در دنيا را به انسان آموخته، دستگير انسان در عرصات سهمگين عالم آخرت خواهد بود. رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: من رزقه الله حب الائمه من اهل بيتي فقد اصاب خير الدنيا و الاخره. کسي که خداوند حب اهل بيت را به او اعطا کرد باشد، خير دنيا و آخرت به او رسيده است. [3] اين محبت، از جواهرات دنيوي بسيار گرامي تر و ارزشمند تر است، [4] زيرا که تنها وسيله رسيدن به قرب حق متعال بوده، خير کثير، مي باشد. امام صادق عليه السلام لفظ حکمت در آيه شريفه و من يوت الحکمه فقد اوتي خيرا کثيرا [5] را به اطاعت از دستورات الهي و معرفت امام معنا فرموده اند [6] که بر اين اساس، مفهوم آيه چنين خواهد بود: کسي را که طاعت خدا و معرفت امام زمان عطا کرده باشند، به او خير زيادي رسيده است. معرفت امام زمان و ولايت اهل بيت عليهم السلام برترين نعمتهاي الهي است و در ميان نعمتهاي الهي نعمتي برتر از آن يافت نمي شود. امام صادق عليه السلام در ذيل آيه شريفه:



[ صفحه 57]



فاذکروا الاء الله لعلکم تفلحون. نعمتهاي خدا را ياد کنيد شايد که رستگار گرديد. [7] فرمودند: هي اعظم نعم الله علي خلقه و هو ولايتنا. منظور از آلاء خدا برترين نعمتهاي خداوند بر آفريدگان مي باشند که همان ولايت ما است. [8] نعمت ولايت همان نعمتي است که خداوند آن را در روز غدير بر همه مسلمانها به حد اتمام رسانيد و فرمود: اليوم اکملت لکم دينکم و اتممت عليکم نعمتي و رضيت لکم الاسلام دينا. [9] امروز دين شما را (به ولايت علي بن ابي طالب) کامل کرده، نعمت را (به معرفي ولايت او) بر شما به اتمام رسانيدم و به اين اسلام به عنوان دين براي شما خشنود گشتم. اين همان نعمتي است که روز قيامت مورد پرسش قرار خواهد گرفت. خداوند متعال مي فرمايد: ثم لتسئلن يومئذ عن النعيم. [10] آنگاه در آن روز از آن نعمت حتما پرسش خواهند شد. امام صادق عليه السلام درباره آيه فوق فرمودند: و الله ما هو الطعام و الشراب و لک ولايتنا اهل البيت.



[ صفحه 58]



به خدا قسم نعمت مورد پرسش، غذا و نوشيدنيها نيستند. بلکه ولايت ما اهل بيت است که مورد پرسش قرار مي گيرد. [11] اين مطلب در رويات اهل سنت نيز نقل شده است، محدث بزرگ اهل سنت - جلال الدين سيوطي - در اين زمينه از رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم نقل نموده است که فرمودند: لا يزول قدما عبد يوم القيامه حتي يسئل عن اربع عن عمره فيما افناه و عن جسده فيما ابلاه و عن ماله فيما انفقه و من اين اکتسبه و عن حبنا اهل البيت. گامهاي فرد در روز قيامت حرکت نمي کند تا اينکه از چهار چيز از او پرسش شود: از عمرش که آن را در هيچ راهي مصرف کرده، از بدنش که آن را در چه راهي به زحمت انداخته و از مالش که آن را چگونه خرج و از کجا کسب کرده و از محبت ما اهل بيت. [12] حال که ولايت و اعتقاد به اهل بيت و محبت آنها و پيوند با آنان، برترين نعمتي است که خدا به ما عطا کرده است، در مواقع دعا و در مظان استجابت، اين نعمت عظيم را بايد از خدا تقاضا کرد، چرا که اين گوهر الهي را به هر کسي عطا نکرده و در هر مکاني قرار نداده اند، پس بايد دست استغاثه به درگاه حق بلند کرد و از او تقاضا نمود که: اللهم و لا تسلبنا اليقين لطول الامد في غيبته و انقطاع خبره عنا و لا تنسنا ذکره و انتظاره و الايمان به و قوه اليقين في ظهوره و الدعاء له و الصلوه عليه... خدايا در طول زمان غيبت و بي خبري ما از امامان، يقين را از ما



[ صفحه 59]



سلب مکن، و ياد و انتظار او و ايمان به او و اعتقاد راسخ به ظهور او و توفيق دعا و صلوات براي او را از ما مگير. [13] .



[ صفحه 60]




پاورقي

[1] سوره ابراهيم:34 - سوره نحل: 18.

[2] بحار 122:27 ح 107.

[3] خصال 99:2، در زيارت عاشورا نيز، از تولي و تبري تعبير به رزق شده است: فاسئل الله الذي اکرمني بمعرفتکم و معرفه اوليائکم و رزقني البرائه من اعدائکم...

[4] بحار 136:36 ج 93.

[5] سوره بقره: 273.

[6] کافي 185:1 ح 11 - محاسن 148 ح 60.

[7] سوره اعراف: 69.

[8] بصائر الدرجات: 81.

[9] سوره مائده: 3.

[10] سوره تکاثر: 8.

[11] تفسير برهان 502:4 ح 6.

[12] احياء الميت - سيوطي: 115.

[13] مفاتيح، دعاء ايام غيبت، منقول از جناب عثمان بن سعيد عمروي - نائب اول امام زمان عليه السلام.