بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله رب العالمين وصلي الله علي محمد نبيه وآله وسلّم تسليماً

«اللهم ونحن عبيدک التائقون الي وليک المذکر بک وبنبيک خلقته لنا عصمة وملاذاً، وأقمته لنا قواماً ومعاذاً، وجعلته للمؤمنين منا اماماً فبلغه منا تحية وسلاماً، وزدنا بذلک يارب اکراماً»

: بارالها، ما بندگان ناتوان توئيم که به وليّ تو که (ديدار و يادش) تو را و پيغمبرت را به ياد آرد، پناهنده و مشتاقيم، تو او را براي ما پناهگاه و تکيه گاه آفريدي و وي را براي بقاي ما ملجأ و نگهدار، و براي مؤمنين از ما، پيشواي مفترض الطاعة قرار دادي، پس، از ما به حضرت او درود و سلامي فرست و مهرباني و نوازش خود را به ما بدين وسيله افزون فرماي.

«قسمتي از دعاي ندبه»

(وقال ربکم ادعوني أستجب لکم...) [1] .

يکي از احساسات اصيل و حقيقي بشر، که ريشه فطري دارد، توجه به دعا و ارتباط يافتن با عالم غيب، و مبدأ آفرينش، و قدرت ازلي الهي است.

حاجت به دعا در ذات بشر موجود است، و در هنگام اضطرار و نااميدي از وسايل متعارف و اسباب و قواي مادّي آشکارتر مي شود و انسان بي اختيار، با جان و دل به سوي خداوند کريم کارساز روي مي آورد و از او ياري و مدد مي طلبد.

دعا بهترين غذاي روح، و نشاط بخش روان است، و هيچ وسيله اي براي اقناع روح وسيع بشر از آن مؤثرتر نيست.

دعا سلاح مؤمن است، خستگي ها را مي برد، و فشار مصائب وآلام را سبک مي سازد.

انوار دعا، ضمائر را روشن و تيرگي قلوب را بر طرف مي نمايد.

چه احساسي از احساس احتياج به دعا بهتر، و براي کمال نفس مفيدتر است؟

دعا کننده، ضعف و فقر و نياز و حاجت خود را که تمام هويت هر ممکن است درک مي کند، و به قدرت و توانائي و بي نيازي مطلق خداي جهان پناه مي برد، وبا منبع واقعي تمام قدرتها و بي نيازيها و کمالات، ارتباط برقرار مي کند، و ضعف و فقر و حاجت خود را با آن جبران مي نمايد، با اطمينان و اعتماد، به سوي آينده هر چه بهتر گام برمي دارد.

اگر دعا نباشد، و اگر بشر خدا را نخواند، چگونه مي تواند بر حوادث پيروز شود؟ و در سختيها و شدائد چه پناهگاهي دارد؟

فوايد نفسي و روحي و تربيتي دعا، و حتي تأثير آن در ترقي فکر و معالجه بيماري هاي رواني، ثابت شده است، و بشر عصر فضا به اين فوايد بيشتر از گذشته نياز دارد.

چون دعا براي انسان يک امر فطري است، و شعور هر کس به آن مسلّم است، پيشرفت علم و صنعت، بشر را از آن بي نياز نساخته و بلکه دعا يک امر لازم و ضروري زندگي انسان شناخته شده، و در اجتماعات به اصطلاح پيشرفته، توجه به مظاهر دعا رو به افزايش است.

در روش دعا نيز، مثل نواحي ديگر، انسان محتاج به هدايت هاي صحيح و معقول است که اين احساس فطري و ضرورت روحي، سبب گمراهي و سقوط او نشود، و وسيله اي براي افراد استفاده جو و منحرف نگردد.

مظاهر دعا در جاهليت و بين ملل قبل از اسلام، و ملل غير مسلمان معاصر، مظاهري بود که به انحطاط فکري و اخلاقي، و خرافه پرستي [2] کمک مي کرد، و تبه کاري ها را زياد و اعمال غير انساني و وحشيانه را ترويج مي نمود.

وقتي آفتاب جهانتاب اسلام در جهان تابيد، و پرده هاي خرافات را دريد، چنانچه مي دانيم انقلاب عظيم آن، همه شؤون زندگي اجتماعي، معنوي، اخلاقي، فکري، و سياسي را فرا گرفت، و در همه نواحي وارد شد، و تاريکي ها را برطرف کرد.

دعا نيز از اموري بود که طبعاً در درجه نخست، مستقيم و غير مستقيم، مشمول اين انقلاب گشت و برنامه آن طوري ريخته شد که شايسته شأن هر بشر آزاد و مترقّي و فهميده، و براي همه طبقات و تربيت عموم مفيد، و مدرسه آموزش و پرورش باشد.

اسلام برنامه هاي آزادي بخش دعا را اجرا کرد، و شخص پيغمبر اکرم صلي الله و عليه و آله و اوصياي آن حضرت: برنامه هاي دعا را به مسلمانان آموختند، و بسيار از اهداف عاليه اسلام را در ضمن دعا به مردم تعليم و در دسترس جامعه گذارند.

چنانچه يکي از ذخاير بزرگ علمي و تربيتي اسلام را بايد دعا شمرد زيرا مسائل توحيد و الهيّات، و نبوّت، و نظام حکومت و زمامداري، و اخلاق و حقوق مدني، و احکام و آداب مختلف همه در دعاهائي که از اهل بيت رسالت: رسيده، مطرح شده و بطور تحقيق مدرسه دعاي اهل بيت، يکي از مدارس عاليه اي است که در رشد فکري، و ترقّي روحي و اجتماعي مسلمانان ـ اگر از آن استفاده شود ـ اثر عظيم دارد.

و تا مسلمان اين مدرسه را نبيند، شخصيت اسلامي او کامل نمي شود مدرسه اي است که همواره در شب و روز به روي همگان باز، و تکرار درس هاي آن شخص را علي الدوام از درجه اي به درجه بالاتر صعود مي دهد.

ما در اينجا نمي خواهيم فلسفه و اسرار دعا و ارزش ادعيه مأثوره از اهل بيت: مانند صحيفه سجاديه، و نقش دعا را در ساختن شخصيت بيان کنيم، و نمونه هائي از جمله هاي ادعيه و مضامين بلند آنها را در هر موضوع بياوريم [3] تا معلوم شود دين ما در هر ناحيه تا چه حدّ غني است، و چه سرمايه هاي با ارزش و وسايل سعادت و نيکبختي در دسترس ما قرار دارد، و از آن استفاده نمي کنيم، زيرا اين موضوع محتاج به تأليف کتابي جداگانه است.

فقط مي خواستيم متوجّه باشيم که هدايت هاي اسلام به حدّ کافي و وافي دعا را نيز فرا گرفته، و بطور صحيح تقاضاي فطرت ما را برآورده، و برداشت بهترين بهره ها را از دعا، پيشنهاد کرده است.