فرو برده شدن در «بَيْداء» - که از آن در روايات «خسف به بيداء» تعبير شده است - از نشانه هاي ظهور حضرت مهدي عليه السلام است. اين نشانه در احاديثي که درباره سفياني سخن گفته اند، فراوان ذکر شده است. [1] .

واژه «خَسْف» به معناي فرو رفتن و پنهان شدن است و «بَيداء» نام سرزميني بين مکه و مدينه است. [2] ظاهراً منظور از «خسف به بيداء» آن است که سفياني با لشکري عظيم به قصد جنگ با حضرت مهدي عليه السلام عازم مکه مي شود؛ اما در بين مکه و مدينه - در محلي که به سرزمين «بيداء» معروف است - به گونه اي معجزه آسا، به امر خداوند، در دل زمين فرو مي روند.

اين حادثه در روايات بسياري - از عامّه و خاصّه - به عنوان يکي از نشانه هاي ظهور (نشانه هاي ظهور) بيان شده و در شماري از آنها بر حتمي بودن آن تأکيد شده است. [3] .

امام باقرعليه السلام در بخشي از يک روايت مفصل فرمود: «... و سفياني گروهي را به مدينه روانه کند و مهدي از آنجا به مکه رخت بربندد وخبر به فرمانده سپاه سفياني رسدکه مهدي عليه السلام به جانب مکه بيرون شده است، پس او لشکري از پي آن حضرت روانه کند ولي او را نيابد تا اينکه مهدي با حالت ترس و نگراني بدان سنت که موسي بن عمران داشت داخل مکه شود.

آن حضرت فرمود: فرمانده سپاه سفياني در صحرا فرود مي آيد، پس آواز دهنده اي از آسمان ندا مي کند که «اي دشت آن قوم را نابود ساز» پس آن نيز ايشان را به درون خود مي برد و هيچيک از آنان نجات نمي يابد مگر سه نفر...» [4] .

درباره حتمي بودن اين نشانه از روايات متعددي مي توان استفاده کرد؛ چنان که عمر بن حنظله، در حديثي از صادق آل محمدصلي الله عليه وآله چنين روايت کرده است: «خَمْسٌ قَبْلَ قِيامِ القائِمِ عليه السلام مِنَ العَلاماتِ: الصَّيْحَةُ وَالسُّفيانِيُّ وَالخَسْفُ بِالبَيداءِ وَ خُرُوجُ اليَماني وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّکِيَةِ» [5] .

پيش از قيام حضرت قائم عليه السلام پنج نشانه است: نداي آسماني، سفياني و فرو رفتن در سرزمين بيداء و خروج يماني و کشته شدن نفس زکيّه» در روايات اهل سنّت نيز به اين مهم اشاره شده است. [6] .

حادثه «خسف» گرچه در منطقه «بيداء» و در مورد لشکر سفياني واقع مي شود، ولي در برخي روايات - غير از خسف در بيداء - از خسف در مشرق و خسف درجزيرةالعرب نيزياد شده است. [7] .

اين نشانگر آن است که در ساير نقاط زمين نيز، چنين حوادثي رخ خواهد داد و به امر خداوند دشمنان حضرت مهدي عليه السلام، بدين وسيله نابود خواهندشد. [8] .

البته در برخي روايات از «خسف به مشرق» و «جزيرةالعرب»، به عنوان نشانه قيامت (اشراط السّاعة) ياد شده است، بر اين اساس ارتباطي به «خسف به بيداء» نخواهد داشت. [9] .