در روايات فراواني وارد شده است: «هر کس از دنيا برود و امام زمان خود را نشناسد، به مرگ جاهلي از دنيا رفته». اين روايات در مورد شناخت و معرفت تمامي ائمه عليهم السلام صادق است؛ ولي در باره حضرت مهدي عليه السلام به خصوص رواياتي وارد شده است.

درباره شناخت همه ائمه عليهم السلام مي توان به موارد ذيل اشاره کرد:

1. معاوية بن وهب گويد: «شنيدم که امام صادق عليه السلام مي فرمايد: رسول خداصلي الله عليه وآله فرمود: «مَنْ ماتَ لا يَعرِفُ اِمامَهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِليَّةً» [1] ؛ «هر کس در حالي که امام خودش را نمي شناسد بميرد، به مرگ جاهليت مرده است».

2. يحيي بن عبداللّه گويد: «امام صادق عليه السلام به من فرمود: اي يحيي بن عبداللّه هر که شبي را سپري کند که در آن شب امام خود را نشناسد (نداند امامش کيست)، به مرگي چون زمان جاهليت از دنيا رفته است». [2] .

روايات دسته دوم - که در خصوص معرفت حضرت مهدي عليه السلام ذکر شده - از اين قرار است:

1. ابوعلي بن همام گويد: «از محمدبن عثمان عمري شنيدم که مي گفت: از پدرم شنيدم که مي گفت: من در حضور ابومحمد حسن بن علي عليه السلام بودم از آن حضرت درباره اين خبر که از پدران خود روايت کرده است (زمين تا روز قيامت از حجّت خداوند بر خلقش خالي نيست و هر کس بميرد و امام زمانش را نشناسد به مردن جاهليت مرده است.) پرسيده شد؛ فرمود: به راستي اين درست است؛ چنان که روز درست است. به او عرض شد: اي پسر رسول خداصلي الله عليه وآله؛ حجّت و امام بعد از شما کيست؟ فرمود: پسرم محمد. او است امام و حجّت بعد از من. هر کس بميرد و او را نشناسد، به مردن جاهليت مرده است». [3] .

2. نشناختن حضرت مهدي عليه السلام، مي تواند منجر به انکار آن حضرت شود؛ چنان که رسول گرامي اسلام صلي الله عليه وآله انکار حضرت مهدي عليه السلام در دوران غيبت را سخت مذمت نموده، مي فرمايد: «مَنْ اَنْکَرَ القائِمَ مِنْ وُلْدِي فِي زَمانِ غَيْبَتِهِ فَماتَ فَقَدْ ماتَ ميتَةً جاهِليَّةً» [4] ؛ «هر کس قائم از فرزندانم را در زمان غيبتش منکر باشد، به مرگ جاهليت مرده است».

در مقابلِ روايات فوق، سخناني از ائمه عليهم السلام رسيده که پاداشي بس بزرگ براي کساني که از امام زمان خود شناخت دارند، بيان نموده است.

حمران بن اعين از امام صادق عليه السلام روايت کرده است: «اِعرِفْ اِمامَکَ فَاِذا عَرَفتَهُ لَمْ يَضُرَّکَ تَقَدَّمَ هَذا الاَمرُ اَمْ تَأَخَرَّ فَاِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ: «يَومَ نَدعُوا کُلَّ اُناسٍ بِاِمامِهِم» [5] فَمَنْ عَرَفَ اِمامَهُ کانَ کَمَنْ هُوَ فِي فُسْطاطِ القائِمِ عليه السلام» [6] ؛ «امام خود را بشناس؛ چون او را شناختي، ديگر تو را زياني نخواهد رسيد که اين امر پيش افتد يا تأخير کند؛ زيرا خداي تعالي مي فرمايد: «روزي که هر گروهي را با امامشان فرا مي خوانيم». پس هر کس امام خود را شناخت، همانند کسي است که در خيمه قائم باشد».