جواب:
ويژگي مهم جاهليت اين بود كه مردمان آن عصر، غرق در ناداني و گمراهي بودند و هدفي جز تأمين مطالع دنيوي و حيواني نداشتند.
زماني كه انسان در زندگي خويش، سر گردان باشد، و هدف انساني نداشته باشد و فعاليتش مستوجب هيچ گونه خير و سعادت الهي نباشد، چنين زندگي مصداق زندگاني بشر دوره جاهلي است.
چون امام (ع) مانند مشعل پر فروغ و چراغ فروزان هماره در فرا راه بشر قرار دارد و او را به سمت كمال حقيقي سوق داده و حق و باطل را به او مينماياند، نشناختن او مستلزم مرگ دوران جاهلي ميشود. به تعبير ديگر چون امام كشتي نجات و يكي از اكبر الهي و عالم ه حقايق عالم و آگاه به همه مقررات اسلام و بالاخره هادي و پيشواي خلق است كه قول و عمل و تقريرش حجت است و نبي گرامي اسلام شهر علم و او در آن است و هر كسي بخواهد وارد آن شهر شود، بايد از طريق امام(ع) وارد شود، اگر كسي او را نشناسد و طبق گفتهاش عمل نكند و او را سرمشق زندگي خود قرار ندهد، مردنش همانند مردن مردمان جاهليت است كه نصيبي در جهان آخرت ندارند. مراد از شناخت شناسنامهاي نيست، بلكه شناخت موقعيت امام و نقش به سزايي است كه در زندگي انسان دارد؛ يعني نداند بدون او هرگز نميتواند به سعادت واقعي نايل گردد(3). و در يك كلمه مراد اعتقاد به امامت است.
در پاسخ قسمت اخير سؤال اظها ميداريم كه انسان داراي نفسهاي گوناگوني است كه اگر بشناسد، به عظمت پروردگار پي ميبرد و از طريق خودسازي صفاي باطني پيدا كرده و در همه جا عكس رخ يار را خواهد ديد.
نفسها عبارت است از:
1 - نفخه الهي كه به خاطر آن بر ملايك برتري يافت.
2 - نفس ملهمه، كه فجور و تقوا را ميشناسد (فالحمها فجورها و تقواها (4).
3 - نفس اماره به سوء كه هماره انسان را به بدي ميخواند(5).
4 - نفس لوّامه كه انسان را از فساد و تباهي باز ميدارد و هميشه او را به خاطر ارتكاب گناه سرزنش ميكند.(6)
5 - نفس مطمئنه هماني كه مفتخر به خطاب ارجعي الي ربك شده است.(7)
6 - نفس فانية، كه سرانجام طعم مرگ را ميچشد. (8)
گفتني است: انسان اگر خود را بشناسد كه كيست؟ چه كسي او را خلق كرد؟ چر خلق شد؟ همين طور انواع نفس خود را بشناسد و آن را آن گونه كه خدا خواسته، پرورش دهد، يقيناً به خداشناسي خواهد رسيد.
پاورقيها:
1 - علامه محمد باقر مجلسي، بحار، ج 23.
2 - فيض كاشاني، محجة الليضاء، ج 1، ص 68.
3 - جهان بيني امامت، از كتابهاي درسي مراكز تربيت معلم، ص 115.
4 - شم (91) آيه 7 - 8.
5 - يوسف (13) آيه 53.
6 - قيامت (75) آيات 1 و 2.
7 - فجر (89) آيه 28.
8 - آل عمران (3)، آيه 185.
|
